ABD’de bir başkan, kabine üyesi, yargıç ya da Kongre üyesi eylemleri nedeniyle, Kongre kararı sonucu “kınama cezası” alabiliyor.
Resmi bir kınama niteliğinde olan bu uygulama, bir yetkilinin görevinden alınması kadar sert bir ceza değil. Kınama cezası verilebilmesi için Kongre’nin iki kanadından birinde salt çoğunluk oyu sağlanması yeterli oluyor. Bir yetkilinin görevden alınması içinse kararın Temsilciler Meclisi ya da Senato üyelerinin üçte ikisince onaylanması gerekiyor.
Süreç nasıl işliyor?
Temsilciler Meclisi üyeleri veya senatörlere kınama uyarısı ve kınama cezası verilebildiği gibi görevden de ihraç edilebiliyor. Bu üç cezai uygulama arasında kınama uyarısı en hafif olanı ve bazen özel olarak da verilebiliyor.
Ancak kınama cezası halka açık bir şekilde veriliyor ve kınamanın hedefi olan yetkili Kongre komisyonlarındaki görevlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabiliyor. Kınama uyarıları ve kınama cezaları Temsilciler Meclisi ve Senato’nun salt çoğunluk oyuyla verilebiliyor.
Cezai uygulamayla karşılaşan bir yetkilinin görevden alınması için ise üçte iki çoğunluğun onayının ardından o yetkili görevi bırakıyor. Başkanın görevden alınması, yani azledilmesi için gereken prosedür ise Temsilciler Meclisi’nde başlıyor ve başkan Senato’da soruşturmadan geçiyor.
Temsilciler Meclisi ya da Senato üyelerinin, kınama cezası uygulamak istedikleri yetkilinin sorun teşkil eden davranışıyla ilgili ilk olarak bir açıklama sunmaları gerekiyor. Daha sonra bu karar tasarısı, kınama cezasıyla karşı karşıya kalan yetkiliye Temsilciler Meclisi Başkanı ya da onun yerini alan yetkili tarafından meclis üyeleri önünde sesli bir şekilde okunuyor.
Kınama cezası ne sıklıkta uygulandı?
1789 yılından bu yana Senato’da en az 9 üye kınama cezası aldı. Temsilciler Meclisi tarihinde ise bu sayı 23.
Kınama cezası, görevden ihraç kadar sert bir ceza olmadığından daha sık tercih ediliyor.
Kınama cezası alan yetkililere ne oluyor?
Kınama cezası alan Kongre üyeleri genelde görevlerine devam ediyor ancak komisyonlardaki yetki ve görevlerini kaybediyorlar. Bazıları da karar sonrasında Kongre’deki görevlerinden kendileri istifa ediyor.
