Amerikan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Chris Edelson, Amerikan siyasi sisteminde karar alınabilmesi için Biden’ın bu desteğe ihtiyacı olduğunu söylüyor.
Edelson’a göre eski Başkan Donald Trump’ın seçimlerde usulsüzlük yapıldığı iddiaları ve bazı Cumuriyetçiler’in seçim sonuçlarından şüphelerini ortaya koymaları Başkan Biden’ın bekleyen çözümü güç zorluklar arasında.
American Enterprise Enstitüsü uzmanlarından profesör Norm Ornstein’e göre Joe Biden’ın 36 yılını geçirdiği Senato’da iyi ilişkileri ve saygınlığı var. Ornstein, ‘‘Kampanyasından ve seçimden bu yana birlikte çalışabileceği Cumhuriyetçiler bulacağını söylüyor, ancak gerçek tablo bu kadar pembe değil’’ dedi.
Peki, Demokratlar Kongre’nin her iki kanadında az farkla da olsa çoğunluktaysa o zaman neden tasarılarını yasalaştırmak için Cumhuriyetçiler’e ihtiyaç duyuyorlar?
Kürsü işgali (filibuster)
Çoğunluk partisi bugüne kadar 435 koltuklu Temsilciler Meclisi’nde her zaman istediği düzenlemeleri geçirmeyi başardı. Bunun nedeni Mecliste kuralların çoğunluk partisinin lehine olması.
Senato’da ise kurallar azınlık partisinin temsil hakkını korumak üzere hazırlanmış. Bu kurallar azınlık grubu senatörlerine bir konuyu tartışmak suretiyle oylanmasını önleme hakkını tanıyor.Buna da ‘‘kürsü işgali’’ (filibuster) deniliyor.
Senato kurallarına göre tasarıların oylanmasını engelleyen tartışmaları durdurmak için senatörlerin beşte üçünün; yani 60’ının oy kullanması gerekiyor.
Senato’nun şu anki durumuna göre yalnızca Biden’ın programının oya sunulması için bile 10 Cumhuriyetçi senatörün 50 Demokrat senatörle birlikte oy kullanması gerekiyor.
Ancak Biden ve Demokratlar’ın da bu engele karşı kullanabileceği bazı yöntemler var.
Uzlaşma
Uzlaşma, 1970’lere dayanan bir süreç. Buna göre kürsü işgali yöntemiyle engellenen tasarı eğer bütçe konularıyla ilgiliyse, engellemenin önüne geçilebiliyor.
Buna vergilerin arttırılması ya da azaltılmasıyla hükümet harcamalarındaki önceliklerin değişmesi tasarıları dahil.
Uzlaşma tasarılarının geçmesi için yalnızca basit çoğunluk gerekiyor. Senato’da sayıları 50-50 olan Demokrat ve Cumhuriyetçiler’in eşitliğini Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in oyu Demokratlar’ın lehine bozacak.
Ancak uzlaşmanın da sınırları var. Her vergi yılında yalnızca bir kez kullanılabilen bu yöntem, Biden’ın iklim, göç reformu ve yeni oy kullanma hakları yasası gibi hedeflerini kapsamayabilir.
Kürsü işgali yöntemini kaldırmak
Senato’da azınlıkta olan Cumhuriyetçiler’in lideri Mitch McConnell için ‘‘kürsü işgali’’ yöntemini korumak çok önemli. McConnell bu nedenle Demokratlar’dan kürsü işgali yöntemini ortadan kaldırmak için avantajlı konumlarını kullanmamaları talebinde bulunmuş ve yeni Kongre’nin başında komisyon üyelerinin ve oranlarının belirlendiği düzenlemeye onay vermeyi reddetmişti.
İki Demokrat senatörün; West Virginia’dan Joe Manchin ve Arizona’dan Kyrsten Sinema’nın kürsü işgali yöntemini devre dışı bırakmaya karşı olduklarını açıklamalarının ardından McConnell Pazartesi günü Senato’nun iç düzenlemesiyle ilgili plana onay verme kararı almıştı.
Biden bu konuda bir süredir sessizliğini korusa da Cumhuriyetçiler, Biden’ın 2005 yılında Senato’da yaptığı bir konuşmasından alıntıları Twitter’da paylaştı. Burada Biden’ın kürsü işgalinin bir adayı ya da tasarıyı engelleme amacını taşımadığını, bu uygulamanın uzlaşı ve denetim anlamına geldiğini söylemişti.
Ancak Biden, başkan yardımcılığı yaptığı dönemde bu aracın Barack Obama’nın programını engellemek için kullanıldığını ve önemli bir kampanya aracı olduğunu da gördü.
Ornstein, ‘‘Kürsü işgali 2009 ve 2010’da arka arkaya kullanıldığında bir sonraki ara seçimlerde Cumhuriyetçiler Temsilciler Meclisi’nde son 100 yılda kazandıklarından daha fazla koltuk kazandılar. Daha sonra Obama ikinci dönem için tekrar seçilince Cumhuriyetçiler bu yöntemi tekrar Başkana karşı kullandı. Bunu takip eden ara seçimlerde de Senato’yu geri kazandılar. Yani Cumhuriyetçiler’in ‘engelleme’ üzerine kurulu oyun planı geçmişte işe yaradı. Bu nedenle de tekrar denemeleri olası’’ diyor.
Biden, Senato’da 36 yıl boyunca kurallara bağlı kaldı, şimdi ise Başkan olarak bu kurallara ne kadar uyacağı başkanlığının başarısını da test edecek.
