Hayati önem arz eden ventilatörlerin, o güne kadar hiçbir vaka görülmemiş bazı ülkelere yollandığı belirtiliyor
ABD’de Donald Trump yönetiminin başka ülkelere 8 bin 700 solunum cihazı gönderdiği ancak bunların birçoğunun nereye gittiğinin hesabının tutulmadığı ortaya çıktı.
Hükümet Sorumluluk Ofisi’nden (GAO) perşembe günü yayımlanan bir rapora göre Trump’ın ABD’yi “ventilatörlerin kralı” olarak lanse etmesinden haftalar sonra işe koyulan eski yönetim, dünyanın dört bir yanına binlerce ventilatör gönderdi ve bu işlemler 200 milyon dolara (yaklaşık 1,4 milyar TL) mal oldu.
Koronavirüs salgınından en şiddetli etkilenen ülke olan ABD çok ihtiyaç duyduğu ventilatörle ilgili sıkıntı yaşarken, yönetimin gönderdiği hayat kurtarıcı bu cihazların 150 tanesiyse o güne kadar hiçbir vakanın kayda geçmediği denizaşırı ülkelere gitti.
Yönetim Kiribati ve Nauru’ya toplamda 20 ventilatör gönderme kararı aldığında Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre bu ülkelerde teyit edilmiş tek bir koronavirüs vakası bile görülmemişti.
Trump yönetimi 2020 mayıs sonlarından eylül sonlarına kadar 43 ülkeye 8 bin 722 ventilatör göndermeyi taahhüt etmişti. Ancak GAO raporu, bu sözler verilirken hangi ülkelerin ventilatöre ihtiyaç duyduğu ya da kaç tane gönderileceğine dair ortada net bir kriter olmadığını gösterdi.
Eski Başkan ayrıca, Barack Obama yönetiminden kendilerine hiçbir ventilatör kalmadığını iddia etmişti. CNN’e konuşan Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanlığı yetkilileriyse, ellerinde 16 bin 660 ventilatör olduğunu ve bu stokun neredeyse tamamının önceki yönetiminin görev süresinin sona ermesinden bu yana muhafaza edildiğini, 2 bin 425 cihazın da bakımda olduğunu bildirmişti.
Salgın Mart 2020 sonlarında artmaya başladığında Trump, koronavirüsle mücadelede iki önemli bileşen olan ventilatör ve N95 maskelerinin üretimini artırmak için Savunma Üretim Yasası’nı harekete geçirmişti.
GAO ise Mayıs 2020’de ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) yurtdışındaki ilk ventilatörleri teslim etmeye başladığını ve ilk sevkiyatların Güney Afrika, El Salvador ve Rusya’ya gittiğini bildirdi.
Ulusal Güvenlik Konseyi (NSC), USAID’e “alıcı ülkeler, miktarlar ve üreticiler dahil olmak üzere ventilatör bağışlarına” ilişkin kararlar konusunda talimat verdi. Ancak ne USAID ne de NSC, ödeme kararlarının nasıl alındığına dair herhangi bir bilgi vermedi. Rapora göre NSC, GAO’nun sorularını da karşılıksız bıraktı.
CNN’in haberine göre ventilatörlerin dağıtımı USAID’in Kovid-19’la mücadelede ilk planının bir parçası değildi ve bu da çabayı daha da karmaşık hale getirdi.
GAO raporu, 8 bin 722 ventilatörün neredeyse tamamının Aralık 2020’ye kadar dağıtıldığını gösterirken, USAID’in bu cihazların takibini yapmak için elinde güvenli bir yol olmadığını ve makinelerin yerleri hakkında da yalnızca “sınırlı bilgi” bulunduğunu ortaya koydu.
Dahası, ventilatörlerin nerede olduğuna dair bilgi eksikliği, ajansın makineleri takip etmek adına elinde uzun vadeli bir bütçe olmasına rağmen gerçekleşti.
CNN’e göre ventilatörlerin neredeyse yarısı 5 ülkeye gitti: Brezilya, Endonezya ve Güney Afrika’nın her birine bin, El Salvador’a 600 ve Peru’ya ise 500 cihaz düştü. Ancak bu ülkelerdeki ihtiyaçlar büyük farklılıklar gösteriyordu. El Salvador, USAID’in ventilatör tahsisini taahhüt ettiği gün 74 yeni vaka ve bir can kaybı yaşarken, Brezilya’daysa 33 bin yeni vaka ve bin 46 can kaybı kayıtlara geçmişti.
