UAEA, İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin her 3 ayda bir yönetim kurulu üyesi ülkelerle paylaştığı raporunu açıkladı. Raporda, İran’ın Fordo yeraltı nükleer tesissinde tespit edilen yüzde 83,7 oranında zenginleştirilmiş uranyum parçacıkları ve ülkenin Abadeh kenti yakınlarındaki Marivan bölgesinde bulunan bir tesisteki nükleer bulgulara ilişkin anlaşmazlığın çözüme kavuşturulduğu belirtildi. İran’da Ajansa bildirilmeyen 3 noktada nükleer bulguların tespit edilmesi ve Tahran yönetiminin UAEA’ya istenilen düzeyde açıklama yapmaması, taraflar arasında uzun süredir anlaşmazlığa yol açıyordu.
UAEA’nın kararından kısa bir süre önce ABD Başkanı Biden’ın kıdemli Orta Doğu Danışmanı Brett McGurk’ın, İran’ı tekrar nükleer müzakerelere çekmek için Umman’a gizli bir ziyaret gerçekleştirdiği ve bu ülkeden arabulucu olmasını istediği iddia edilmişti. İsrail ise 2015’te olduğu gibi İran’la nükleer anlaşma yapılmasına karşı çıkıyor. Washington’un Tel Aviv yönetimini ikna etmek için İran’la nükleer anlaşmaya sessiz kalması karşılığında Riyad ile normalleşme sürecini başlatma önerisinde bulunduğu İsrail basınına yansıdı. İsrail’in öneriyi kabul edip edilmediği bilinmiyor. Ancak İsrail UAEA’nın raporuna sert tepki gösterdi.
“Tahran, 3 ila 5 nükleer bomba üretmeye hazır”
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Hem İran’a, hem de uluslararası topluma net bir mesajım var: İsrail, İran’ın nükleer silah edinmesini engellemek için ne gerekiyorsa yapacak” dedi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı da söz konusu raporunun “büyük bir endişe konusu” olduğunu savundu. Bakanlık Sözcüsü Lior Hayat, İran’ın “yalan söylemeye ve uluslararası toplumu kandırmaya devam ettiğini” savundu. İran’ın siyasi baskısının UAEA üzerindeki etkisinin “hayal kırıklığı” olduğuna dikkati çekerek, “İran’ın araştırma anlaşmasını açıkça ihlal ettiğini” iddia etti ve “Dosyayı kapatmanın çok tehlikeli sonuçları olabileceği” uyarısında bulundu. Hayat, İran’ın ihlallerinden dolayı bedel ödemesi gerektiğini savundu.
İsrail’in eski Askeri İstihbarat Dairesi (AMAN) Başkanı Amos Yadlin ise raporun “yeni bir şey içermediğini” belirterek, “İsrail tarafından bilindiğine göre, Tahran, 3 ila 5 nükleer bomba üretmeye yetecek kadar uranyuma sahip” dedi.
Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın “üzerimize düşen görevi yerine getirmemiz istenebilir” açıklaması dikkat çekti. Subaylar için düzenlenen bir törene katılan Gallant, törende yaptığı konuşmada, “İsrail devletinin karşı karşıya olduğu tehlikeler artıyor ve İsrail’in birliğini özellikle de Yahudi halkının geleceğini korumak için üzerimize düşen görevi yerine getirmemiz istenebilir” ifadelerini kullandı. Görevlerin ağır, zorlukların büyük ve kendilerini içinde buldukları gerçekliğin karmaşık olduğunu söyleyen Gallant, ancak İsrail devleti, ordusu ve tüm güvenlik servislerinin bugün ve gelecekte ülkenin güvenliğini sağlamak için ne yapılması gerektiğini bileceğini dile getirdi.
