ABD Başkanı Joe Biden geçen yıl 19 Haziran’ı, 1865’de Teksas eyaletinde siyah kölelere özgürlük verilen ve Juneteenth olarak bilinen günü anmak için resmi tatil ilan etti. Juneteenth, ABD’de resmi tatil olduktan bir yıl sonra başta siyahlar olmak üzere çok sayıda Amerikalı, kutlama etkinliklerinde biraraya geldi. Kutlamaların odağında geçmiş hakkında bilgi edinmek ve ırksal eşitsizlikler vardı.
Opal Lee, Juneteenth’i kutlamak için Teksas’ta yaşadığı şehirde yüzlerce kişi ile yürüdükten sonra, kutlamaların ulusal çapta tanınmasını başardı. 95 yaşındaki siyah kadın, insanların Juneteeth’in arkasındaki tarihi öğrenmesinin önemli olduğunu söyledi.
Lee’nin Fort Worth’e 4 kilometrelik yürüyüşü, ABD eski Başkanı Abraham Lincoln’ün güney eyaletlerinde köleliğe son veren Özgürlük Bildirgesi’nden sonra Teksas’taki kölelerin serbest bırakılması için geçen 2 buçuk yılı simgeliyor. Lee, “Bir daha olmasına izin vermemesi için insanların bunu bilmesi gerekiyor” dedi.
Başkan Joe Biden, 19 Haziran’ı ülkenin 12’nci resmi tatili yapan yasayı imzaladıktan bir yıl sonra, ABD’nin dört bir yanında halk müzik, yemek ve havai fişeklerle dolu etkinliklerde biraraya geldi. Kutlamalar sırasında insanlar tarih hakkında bilgi edindi, ırksal farklılıkları ele aldı. Pek çok siyah, Juneteenth’i, resmi tatil olarak kabul edilmesinden önce olduğu gibi kutladı.
Özgürlük Günü olarak da bilinen Juneteenth, 1865’te Birlik askerlerinin, Konfederasyon’un Amerika İç Savaşı’nda teslim olmasından iki ay sonra, devletin köleleştirilmiş insanlarına özgürlük vermesi için Teksas’ın Galveston şehrine geldiği günü anıyor.
Biden, “Büyük milletler en acı anlarını görmezden gelmezler. Güçlenmek için onlarla yüzleşirler. Bu büyük ulusun yapmaya devam etmesi gereken şey de bu” dedi.
Gallup’un yaptığı bir anket, Amerikalılar’ın Juneteenth’e geçen yıla göre daha aşina olduğunu ve bir yıl önce Mayıs ayındaki yüzde 37’lik oranla karşılaştırıldığında, yüzde 59’unun gün hakkında “çok” veya “biraz” bilgi sahibi olduklarını söylediğini ortaya koydu. Anket ayrıca, Juneteenth’in okul tarih derslerinin bir parçası olmasına yönelik desteğin yüzde 49’dan yüzde 63’e yükseldiğini gösteriyor.
Yine de birçok eyalet bu günü resmi tatil olarak tanımayı ağırdan aldı. Mississippi, Güney Carolina, Tennessee ve başka bazı eyaletlerdeki yetkililer, bu yıl devlet dairelerini kapatıp kamu çalışanlarının çoğuna ücretli izin verecek olan teklifleri ilerletmede başarısız oldu.
Teksas’taki kutlama yerleri arasında, eskiden köle olan bazı kişilerce 150 yıl önce satın alınan Houston’daki bir park vardı. Koruma kurumunun web sitesine göre, bu o zamanlar bölgede siyah topluluğun kullanabileceği halka açık tek parktı.
Özgürlük Parkı Koruma Alanı yönetim kurulu başkan yardımcısı ve parkın kurucularından Rahip Jack Yates’in torunu Jacqueline Bostic, “Onlar sadece kutlamalarını yapmakla kalmayıp, aynı zamanda topluluk olarak yıl boyunca başka şeyler de yapabilecekleri bir yer istediler” dedi.
Bu hafta sonundaki kutlamalarda birçok gösteri düzenlendi. Juneteenth öncesi haftalarda da park, sağlık hizmetlerinden yeşil alanların rolüne kadar çeşitli konularda tartışmalara ev sahipliği yaptı.
Katılımcılar arasında Ulusal Park Hizmetleri Müdürü olarak görev yapan ilk siyah Amerikalı Robert Stanton ve parkın bulunduğu tarihi siyah mahallede büyüyen ve Minneapolis şehrinde polis memuru tarafından öldürülen George Floyd’un kardeşi Philonise Floyd yer aldı.
Juneteenth’in resmi tatil olması için yapılan baskı, “Black Lives Matter” (Siyahların Hayatı Önemlidir) hareketinin popülaritesi ve ırkçılık ve polis şiddetine karşı ülke çapındaki protestolardan bir yıl sonra gerçekleşti. Bu baskı, Siyah George Floyd’un 2020’de Minneapolis’te beyaz bir polis memuru tarafından öldürülmesinin ardından başladı. O zamandan bu yana yıllık kutlama bazı siyahlar için yeni bir anlam kazandı.
Özgürlük Parkı Koruma Alanı’nın yönetim kurulu başkanı Ramon Manning, “Daha fazla insan Juneteenth hakkında bilgi edindikçe, bundan yararlanmak ve bu anı insanları sadece Afrika kökenli Amerikalı tarihi değil, aynı zamanda Amerika tarihi hakkında da eğitmek için bir araç olarak kullanmak istiyoruz” dedi.
Forth Worth’deki kutlamalar arasında boğayı boynuzlarından yakalayıp yere yatırarak yapılan boğa güreşini ilk kez tanıtan ve siyah kovboy olarak bilinen Bill Pickett adına düzenlenen Rodeo gösterisi de vardı. Rodeo’nun başkanı ve CEO’su Valeria Howard Cunningham, gerçekten siyah kovboyların olduğunu öğrenmenin çocuklar için şaşırtıcı olduğunu söyledi.
Juneteenth’in başlangıç yeri olan Galveston’daki Nia Kültür Merkezi müdürlerinden Torrina Harris, kutlamalarla ilgili planlamalara daha fazla genç insanın katıldığını ifade etti. Harris, Juneteenth’un, “özgürlük değerleriyle çelişen uygulamalar ve normların” ve buna nasıl karşı durulabileceğinin ortaya konması bakımından bir fırsat oluşturduğunu belirtti.
Los Angeles’ten Chicago’ya, Miami’ye kadar bir çok şehirde düzenlenen kutlamalarda, sadece Amerika’daki kölelik tarihine değil, siyah kültürü, iş hayatı ve yiyecekleri gibi konulara da değinildi.
Phoenix şehrinde yüzlerce insan, Arizona’daki yurttaşlık haklarının odak noktası olan Eastlake Park’ta bir araya geldi. Geçtiğimiz günlerde yapılan Arizona Juneteenth güzellik yarışmasını kazanan Shaundrea Norman, eyalet çapındaki müsabaka sırasında nasıl kendini güçlü hissettiğini anlattı.
Ailesi Teksas’lı olan ve Juneteenth’i bilerek büyüyen 17 yaşındaki Shaundrea Norman, “Bu kendi aramızda bir taç giyme rekabeti değil, kız kardeşliğimizi inşa etme olayı. Siyah kadının zekasını ve birbirimize inanmamızı kutlama olayı” dedi.
Arizona’da Juneteenth Gençlik Güzeli seçilen 15 yaşındaki Kendall McCollun, bu tatil gününün bir sosyal adalet mücadelesi olduğunu ifade ederek şöyle dedi: “Atalarımızın yüzyıllar önce mücadelesini verdiği özgürlük için biz iki misli daha fazla çaba göstermeliyiz. Benim neslim için mücadeleye devam etmeliyiz. Bu gün ne kadar yol aldığımızı kutlamamız bakımından önemli.”
Kutlamalar arasında Kawambe-Omowale Afrika Davul ve Dans grubunun verdiği konser ve sıradan vatandaşların nasıl bulundukları yerlerde siyaset yapabileceklerini anlatan bazı siyasilerin konuşmaları da vardı. Çocuklar, Eastlake Park’taki çocuk parkında koşturdular, hayvan figürlü balonlar aldılar.
New York şehrindeki beş ana semtte de kutlanılan Juneteenth’e katılım tahminlerin üzerinde oldu. Brooklyn merkezinde, Black-Owned Brooklyn (Siyahların Sahibi Olduğu Brooklyn) tarafından düzenlenen yiyecek festivaline yedi binden fazla insan katıldı.
Festivali düzenleyenler, Juneteenth bir Amerikan bayramı olsa da, Karaipler ve Batı Afrika ülke mutfaklarının ve tadlarının da dahil olmasına gayret ettiklerini ifade etti.
Black-Owned Brooklyn’in ortak kurucularından olan Tayo Giwa, “Dünyanın her bir yerinden çok sayıda siyahın yaşadığı Brooklyn’de Juneteenth’i yemek kültürümüze odaklayarak kutlamamız özel anlam taşıyor. Afrika diasporasıyla ortak bağımızla bu şekilde ilişki kurmak güçlü bir olgu” dedi.
Kutlamalar, Amerika İç Savaşı’ndan önce serbest bırakılmış insanların en fazla bir araya geldiği siyah yerleşim bölgelerinden biri olan Weeksville Miras Merkezi’nde yapıldı.
Weeksville Miras Merkezi’nin müdürlerinden İsa Saldana, “Özgürlük için bir gün süreyle insanların burada toplanması ve birbirlerini sadece yemekle değil, ruh, his ve sevgiyle beslemeleri anlamlı. Juneteenth’in önemli bir bölümü özgür olmayı öğrenmek ve mutlu olmak” dedi.
Jeffrey Whaley Sr, aynı zamanda Babalar Günü olan günde üç çocuğuyla birlikte festivale katıldı. New York’un Staten Island semtinin yerlisi olan Whaley, Juneteenth’in federal düzeyde kutlanmasının ABD’de Siyah Amerikalılar’ın hikayesinin daha iyi anlaşılmasına hizmet edeceğini umuyor.
Whaley, “Her birimiz büyüdükçe, bize söylendiğinden çok daha fazla sıkıntı çektiğimizi bilinç dünyamızda da büyütmeliyiz. Atalarımıza olan görevimiz, bu ülkede kendimizi daha iyi eğitmek, daha iyi yetiştirmek. Bu ülke bize çok şey borçlu” dedi.
