Uzay ajansına göre Artemis üssünün kurulacağı alanda hem su hem ışık hem de yükseklik olmalı
NASA, Ay’da astonotların barınması için kuracağı üsse uygun bir yer arıyor. Uzay ajansı internet sitesinde, astronotların Ay’da ineceği ve üssün kurulacağı noktayı tartıştığı bir metin yayımladı. Metinde üssün ihtiyaç duyacağı en önemli özellikler sıralandı: Işık, su ve yükseklik.
NASA astronotları 2024’te Ay’ın Güney Kutbu çevresinde ilk adımlarını atmayı hedefliyor. Uzay ajansı, Ay’da Artemis adını verdiği bir üs kurmayı ve insanların gelecekte, aşırı ışık, aşırı karanlık ve donmuş sudan oluşan bu gök cisminde barınabilmesini sağlamak için çalışıyor.
Uzay ajansı uyduya göndereceği astronotların varış noktası olarak Güney Kutup Bölgesi’ni seçmişti. Ancak kesin iniş noktasını hala belirleyemedi.
Ay’ın Güney Kutup Bölgesi, su buzu içerdiği düşünülen karanlık kraterlerin çoğuna yakın olduğu için çekici bir seçenek. Ancak uzay ajansı, aynı zamanda Güneş ışığını alan bir nokta seçmek istiyor. Böylece üsse enerji sağlayacak Güneş panelleri kurulabilecek.
NASA’nın Güney Kutbu saha analizi ekibinde yer alan gezegen bilimcisi Daniel P. Moriarty, “Fikirlerden biri, aydınlatılan bir bölgede kamp kurmak ve son derece soğuk olan bu kraterlere oradan geçmek” diye konuştu.
Güney kutbu bunun için iyi bir seçenektir, çünkü güneş ışığı ona düşük bir açıyla vurur, yani bölgede güneş ışığı olsa bile hala gölgede kalan kraterler vardır.
Bilim insanlarına göre Güney Kutbu bu açıdan iyi bir seçenek. Zira krater kenarları gibi bazı yüksek irtifalarda astronotların uzun süre boyunca ışık görebilecek. Ancak Güneş ışığı bu bölgeye düşük açıyla ulaştığı için bazı terin kraterlerin tabanları neredeyse sürekli karanlıkta kalıyor.
Ana kamp için yer seçerken göz önünde bulundurulması gereken diğer husus da bölgeye iniş yapmanın mümkün olup olmadığı. İnsanlık Ay’a ayak basalı 50 yıl oldu ama uyduya iniiş yapmanın kolay bir yolu hala bulunamadı. Zira Ay arazisi epey engebeli ve uzay araçları daha düz arazilere inebiliyor. Moriarty, bunu şöyle açıklıyor:
İniş aracının devrilmesini istemediğiniz için mümkün olan en düz alana inmek istiyorsunuz.
Bunun yanında uzmanlar uzay aracının ineceği noktanın, kampta astronotların yaşayacağı ve Güneş panelleri kuracağı diğer bölgelerden en az 1 kilometre uzak olması gerektiğini söylüyor. Zira yumuşak bir inişte bile yerdeki yüzlerce kilo parçacığın etrafa saçılacağı ve birkaç kilometre taşınabileceği tahmin ediliyor.
Biyomekanik ve endüstri mühendisi, mimar ve NASA’nın Güney Kutbu saha analizinde yer alan Ruthan Lewis, “Kirlenmenin etkisini en aza indirmek için bariyer görevi görebilecek tepe gibi yer şekillerinden yararlanmak istiyoruz” diyor.
Bu yüzden, saha analizi ve planlamasında mesafelere, yükseltilere ve eğimlere dikkat ediyoruz.
NASA son olarak, Artemis noktasının, Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünde olması gerektiğini belirtiyor. Bu sayede Dünya’daki görevliler, kamptaki astronotlarla fazla kesinli yaşanmadan iletişim kurabilecek.
Güney Kutbu bu açıdan çok özel bir konumda. Uzay ajansı bu bölgenin Ay’ın Dünya’ya bakan yakın tarafı ve Dünya’dan görülmeyen uzak tarafı arasında yer alması.
Bu sayede “karanlık” yüzde oluşan ve bazı çarpma olaylarıyla diğer tarafa fırlayan bazı kayaların da bulunması çok olası. Bu da Ay’ın diğer yüzüne ait materyallerin incelenmesi için önemli bir fırsat sunacak.
