New York Times, Afganistan’ın çöküşünün arkasında Amerika’nın desteklediği milislerin, Taliban’dan daha tehlikeli olduklarını belirterek, ABD’nin uzun bir süredir istemeden Taliban’ın zaferine zemin hazırladığını yazdı.
Amerikan gazetesinin haberine göre, Trump, Biden’ı suçlarken, Biden ise parmaklarını Afgan ordusuna çevirdi. Ancak gazetenin araştırmaları, ABD’nin aslında uzun zamandır, istemeden de olsa Taliban’ın zaferine katkı sağladığını ortaya koydu.
New York Times, bir Amerikan subayının Taliban’ın yavaşça yaklaştığını ve daha önce güvenli görünen bölgelere girmeye başladığını uyardığını bildirdi. Bu subayın dört askerinin son zamanlarda öldüğü ve Afganlardan, savaşmaya hazır olanlar gerektiği konusunda yardım istediği belirtildi.
Amerikalı subay, 150 kişilik bir Afgan büyüğü grubuna yalvararak sordu: “Kim direnecek?”
Gazeteye göre, “Kunduz” vilayetinin halkı büyük ölçüde Amerikalılara destek veriyor ve Taliban’a karşıydı. Ancak polis memurlarının işe alımı yavaş ilerliyordu. 2009 yazında, yerel yetkililer ve bir Amerikan subayı olan, Georgia Ulusal Muhafızları’ndan Yarbay, oldukça riskli bir çözüm önerdi: “Özel milisler işe alalım.”
Halk arasında hoşnutsuzluk artarken, dört katılımcıdan biri, bir yaşlı adamın ayağa kalkıp şöyle dediğini belirtti: “Bu iyi bir fikir değil. Biz daha önce de bu durumu yaşadık. Milisler, Taliban’dan daha büyük bir sorun haline gelecek.”
Rapor ayrıca, eski bir askeri komutan olan Muhammed Ömer‘in, diğerlerini korkaklıkla suçlayıp, “Ben Taliban’la savaşırım!” diye bağırdığını aktarıyor.
New York Times, bu toplantının Afganistan’ın kuzeyindeki Kunduz’da, savaşın hiçbir resmi kaydında yer almadığını belirtti. Ancak vilayetteki halk, Washington’un doğru anlamadığı bu küçük, önemsiz görünen anın savaşın seyrini değiştirdiğini ifade etti.
İran’ın resmi haber ajansı IRNA‘ya göre, Amerikalılar, yaklaşık 20 yıl boyunca Afganistan’da yaptıkları yanlış ve kışkırtıcı eylemlerle bu durumu yaratmışlardı. Bu eylemler arasında, tutuklulara işkence, gece operasyonları, Cendehar’da bir Amerikan askeri tarafından bir köyde gerçekleştirilen katliam, uyuşturucu üretimi ve ticaretinin artması gibi birçok durum bulunuyordu.
Amerikan medyasının daha önce The Hill tarafından yayımlanan bir raporunda ise, ABD’nin Afganistan’da gerçekleştirdiği 6 stratejik hataya dikkat çekilmişti. İlk hata, eski Başkan Bill Clinton’ın, 1998 ile 2000 yılları arasında, Osama Bin Laden’ı öldürme konusunda 9 başarısız denemede bulunmasıydı. İkinci hata ise eski Başkan George W. Bush’un, Pakistan’daki militanların gizli kamplarına karşı etkili olamamasıydı.
Üçüncü hata yine Bush’a aitti. Bu, militanların kimlik kazandığı ve örgütleştiği bir süreçti. Dördüncü ve beşinci hatalar, Barack Obama’nın 2010’un başında Taliban ile müzakereleri bırakması ve ardından tekrar başlatmasıydı. Altıncı stratejik hata ise, 2021’de Joe Biden’ın Afganistan’dan aceleyle ve plansız bir şekilde çekilme kararını vermesiydi.