Amerikan gazetesi New York Times, Ukrayna savaşının sona ermesinin yakın olduğunu öngörerek, savaş sonrası Ukrayna’nın güvenliğini koruma adına olası senaryoları, Donald Trump yönetiminin bu konuda temkinli bir yaklaşım sergileyerek Avrupa’nın desteği ile birlikte, silahsız nötralite çözümünü de dahil ederek değerlendirdi.
Gazetenin, New York Üniversitesi Paul Okulu Uluslararası İlişkiler Profesörü ve Columbia Üniversitesi Saltsman Barış ve Savaş Araştırmaları Enstitüsü kıdemli uzmanı Rajan Menon’un kaleme aldığı makaleye göre, üç yıl süren Ukrayna savaşı, sona erme aşamasına yaklaşmış durumda ve savaşın bitmesi her zamankinden daha olası hale gelmiş görünüyor.
Haberde, Ukrayna’nın geçen yazdan itibaren yavaşça zayıfladığını ve gerilemeye başladığını belirten gazete, Ukrayna ordusunun giderek artan asker sıkıntısıyla karşı karşıya olduğunu, Rusya’nın ise 2023 yılının tamamından altı kat daha fazla ilerleme kaydettiğini yazdı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin topraklarının Rusya tarafından işgal edilmesine izin vermeyeceği yönündeki ilk açıklamalarının ardından, son zamanlarda Ukrayna ordusunun, Rusya’nın işgal ettiği tüm toprakları kurtarma gücünden yoksun olduğunu kabul ederek, NATO üyeliği karşılığında bu hedefin ertelenmesini önerdi.
Yeni yapılan Gallup anketine göre, Ukraynalıların yaklaşık %52’si bu savaşa hızlı ve müzakere yoluyla bir son verilmesini destekliyor. Geçen yıl bu oran yalnızca %27 idi.
New York Times devamla, “Ukraynalılar savaşın bitmesini istiyor, ancak Rusya’nın da büyük sorunları var” ifadelerini kullandı. Ukrayna ve müttefikleri, Rusya ordusunun kayıplarının yaklaşık 700 bin olabileceğini tahmin ediyor. Ayrıca, 14.000’den fazla Rus askeri teçhizatının bu savaşta imha edilmiş olabileceği belirtiliyor. İngiltere Savunma Bakanlığı ise, bu kayıpların günlük ortalama 1500 askeri olduğunu ve bu ölçekteki silah kayıplarının süresiz devam edemeyeceğini vurguluyor.
Gazete, Rusya ekonomisinin de baskı altında olduğunu, Rusya Merkez Bankası’nın gelecek yıl için ekonomik büyümenin hızla yavaşlayacağı tahmininde bulunduğunu bildirdi. Rusya’da enflasyon oranı %8.54 olarak öngörülmüş, faiz oranı ise Ekim ayında %21 olarak belirlenmiş ancak özel anketler, bu oranın en az iki katına çıkabileceğini gösteriyor. Kasım ayı sonunda ruble, Mart 2022’den sonraki en düşük seviyesine gerilemiş ve temel gıda maddelerinin fiyatları artmış, bazı mağazalar hırsızlıkları engellemek için tereyağlarını kilitli dolaplarda saklamak zorunda kalmış.
Menon, Donald Trump’ın Beyaz Saray’a geri dönmesinin de dikkatleri üzerine çektiğini belirterek, Trump’ın Ukrayna savaşını hızla sonlandıracağına dair bir vaat verdiğini, ancak bu durumda Putin’in müzakereye yanaşmaması halinde, Ukrayna’ya verilen yardımların artırılabileceği, Ukrayna müzakerelere yanaşmazsa bu yardımların azaltılabileceğini belirtti. Ancak bu önerilerin somut bir plana dönüşüp dönüşmeyeceği hala belirsiz.
Gazete, “Ancak bir anlaşmanın nihayetinde yapılacağı kesin ve şimdi savaş sonrası döneme yönelik planlama zamanıdır” ifadelerine yer verdi.
Menon, yazısında Ukrayna’nın gelecekteki güvenliği için dört olası senaryo sundu:
- NATO Üyeliği: Zelenskiy’nin NATO üyeliği talebi, muhtemelen gerçekleşmeyecek. NATO üyeleri, Ukrayna’nın üyeliğine karşı hem siyasi hem de askeri açıdan hala çekinceler taşıyor. Bu durum, özellikle 2008’de NATO’nun Ukrayna’nın üyeliğine sıcak bakmamasıyla somutlaşmıştı. ABD, Ukrayna’nın NATO üyeliği için müzakerelere kapalı olduğunu açıkladı.
- Avrupa’nın Güvenlik Yükümlülükleri: Ukrayna, NATO’dan güvenlik garantisi talep ederken, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya güvenlik desteği sağlamak için daha fazla yükümlülük almaları gerekebilir. Ancak, Trump yönetimi, Avrupa’nın kendi savunmasını sağlaması gerektiğini savunuyor ve ABD’nin Avrupa’daki askeri varlığını azaltmayı hedefliyor.
- Silahsız Nötralite: Bu model, Ukrayna’nın askeri tarafsızlık ilan etmesini ve Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmama garantisi vermesini gerektiriyor. Ancak Ukrayna’nın güvenliği için bu seçenek en az tercih edilen çözüm olabilir. Bu model, Ukrayna’nın güçlü bir askeri varlık geliştirmesini engelleyebilir. Ancak, Rusya’nın savaşta kazandığı önemli başarılar, bu anlaşmanın gerçekleşme olasılığını artırabilir.
- Avrupa’nın Askeri Katılımı: Bazı Avrupa ülkeleri, savaş sonrası Ukrayna’ya asker göndermeyi tartışıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa’nın kendi güvenliğini sağlamak için daha fazla sorumluluk alması gerektiğini vurgulamış, ancak Polonya Cumhurbaşkanı Donald Tusk, ülkesinin bu tür bir girişimde bulunmayı planlamadığını belirtmiştir.
Menon, son olarak, “Ukrayna’nın geleceği belirsiz, ancak savaşın sona ermesi ve Ukrayna’nın güvenliğini sağlamaya yönelik adımlar, uzun vadede daha kapsamlı bir çözüm gerektiriyor” diyerek yazısını tamamladı.
