ABD ve NATO birliklerinin çekilme kararı sonrası Taliban’la güvenlik güçleri arasındaki çatışmaların kızıştığı Afganistan’da, işgal sürecinde Amerikan askerlerine yardım eden Afganlar üzerindeki tehdit de büyüyor. CNN International, çok sayıda Afgan tercümanın çekilme kararı alan ABD tarafından yüz üstü bırakıldıklarını ve Taliban tehdidi altında yaşadıklarını yazdı. Haberde, 20 yıllık işgalde 16 aylığına ABD için tercümanlık yapan Süheyl Pardis’in Taliban tarafından kafası kesilerek öldürüldüğüne dikkat çekildi.
Kafası kesildi
32 yaşındaki Pardis, Ramazan Bayramı öncesinde kız kardeşini almak için Kabil’den Host vilayetine arabayla gitmek için yola çıktı. Ancak beş saatlik yolda, Taliban militanlarının kurduğu bir kontrol noktasıyla karşılaştı. Daha önceden Taliban tarafından tehdit edilmişti; kontrol noktasını görünce gaza basmaya karar verdi. Ancak köylülerin Kızılhaç yetkililerine anlattığına göre, Taliban arabasına ateş edince durmak zorunda kaldı; araçtan sürüklenerek çıkarıldı ve kafası kesilerek öldürüldü.
“‘Amerikalıların gözüsün, kâfirsin’ diyorlardı
İş arkadaşı Abdulhaq Ayoubi’ye göre Pardis sadece birkaç gün önce, tercümanlık yaptığını öğrenen Taliban tarafından tehdit edildiğini söylemişti. Ayoubi, “Ona ‘Amerikan casususun, Amerikalıların gözüsün, kâfirsin. Seni ve aileni öldüreceğiz’ diyorlardı” ifadelerini kullandı. Ayoubi, “Burada nefes alamıyoruz. Taliban’ın bize karşı hiç merhameti yok” dedi.
Kızının can güvenliği yok
Pardis’in dokuz yaşındaki kızına şimdi, erkek kardeşi Najibulla Sahak bakıyor. Ancak o da can güvenliğinden endişeli. Hedef alınma korkusuyla Kabil’den taşındıklarını anlatan Sahak, “Ailemin güvenliği için o kadar endişeliyim ki. Bu ülkede çok fazla iş imkânı yok ve güvenlik durumu çok kötü” diyor.
Pardis’in öldürülmeden önce ABD’ye taşınmak için başvuru yaptığı, ancak Özel Göçmen Vizesi alamadığı vurgulandı. Pardis’in ABD ordusuyla kontratı 2012 yılında, rutin bir yalan makinesi testini geçemediği için sonlandırıldı. Sözleşmeli bir şirketin gerçekleştirdiği bu testi niçin geçemediği bilgisi ona hiç verilmedi ama ABD’ye vize başvurusu da bu yüzden reddedildi.
Ve Pardis, ABD’nin 11 Eylül saldırılarına tepki olarak 20 yıl önce ‘demokrasi götürme’ iddiasıyla işgal ettiği Afganistan’dan çekilmesi sırasında ‘kullanılıp atıldığını ve terk edildiğini’ düşünen binlerce Afgan tercümandan sadece biri.
ABD ordusuyla kontratlarına son verilen ve bu sırada Taliban nezdinde ifşa olan çok sayıda kişi can güvenliğinden endişe duyuyor.
“Güzel bir Afganistan’a sahip olacağımızı sanmıştık”
Pardis’in arkadaşı Ayoubi, bombaya basan bir Amerikan askerini kurtardığı için madalya almış olmasına rağmen orduyla sözleşmesine son verildiğini ve bu nedenle vize alma ihtimalinin olmadığını belirterek, “Güzel bir Afganistan’a sahip olacağımızı sanmıştık. Durumun böyle olacağını hiç düşünmemiştik. Biden’dan bizi kurtarmasını istiyoruz. Biz size yardım ettik, siz de bize yardım etmek zorundasınız” dedi.
“Uyuyamıyorum”
Abdül Raşit Şirzad ise 5 yıl boyunca Amerikan Özel Kuvvetleri için tercümanlık yaptığını, geçtiğimiz yıl SEAL komandolarının tavsiye mektuplarına rağmen ABD’ye vize başvurusunun reddedildiğini ve şimdi geceleri ölüm korkusuyla uyuyamadığını anlattı.
“Beni yakalarlarsa öldürürler. Çocuklarımı ve eşimi de öldürürler”
Şirzad, Amerikan ordusu için çalıştığı dönemin artık kendisi için ‘idam cezası’ anlamına geldiğini belirterek, “Beni yakalarlarsa öldürürler. Çocuklarımı ve eşimi de öldürürler. Biliyorsunuz, onlar için intikam vakti” dedi. Şirzad kendi eyaletine gidemediğini ve her dört ayda bir yer değiştirdiklerini anlatırken, eşi de “Çok korkuyoruz. Kocamın ve çocuklarımın geleceği tehlikede” diye konuştu.
Çok sayıda Afgan tercüman son günlerde Kabil’de protesto gösterileri düzenlerken, CNN’e göre ABD ordusu için çalışmış 18 bin Afgan son dönemde özel vize programına başvurdu. Beyaz Saray’dan 14 Temmuz’da yapılan açıklamada binlerce Afgan tercümanın ülkeden çıkarılması için ‘Müttefikleri Kurtarma Operasyonu’ adıyla bir plan başlatıldığı açıklanmıştı. Temsilciler Meclisi’nde de önceki gün, 8 bin Afgan’a vize verilmesini öngören bir plan kabul edildi.
Biden yönetimi geçtiğimiz haftalarda da ABD’deki uzun vize sürecinin tamamlanması sırasında bu kişilerin Taliban’dan korunması için güvenli sığınaklar olarak üçüncü ülkelerle görüşme halinde olduklarını açıklamıştı. Pentagon sözcüsü John Kirby ise çarşamba günü yaptığı açıklamada, Amerikan Savunma Bakanlığı’nın risk altındaki Afganların ve ailelerinin gidebileceği yerler konusunda seçeneklerini gözden geçirdiklerini açıklamıştı.
