Özellikle 2014 yılındaki Rus işgali sonrasında Ukrayna ordusu saflarında gönüllü gruplarda ciddi bir artış yaşandı.
Bu artış paralelinde aşırı sağcı gruplar da silahlı kuvvetlerle iş birliği içerisine girdi.
Rusya, 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya karşı başlattığı işgal hamlesinde söz konusu aşırı sağcı ve Neo-Nazi grupları da gerekçe gösterdi. Rus tarafı birçok açıklamasında Ukrayna’yı “Nazilerden arındırmayı” amaçladıklarını ileri sürdü.
Rusya’nın söylemlerinin ötesinde, Ukrayna saflarındaki aşırı sağcı semboller özellikle son dönemde dikkat çekmeyi sürdürüyor.
Kara Güneş
Neo-Nazi grupların en sık kullandığı sembollerden biri olan Kara Güneş, ilk olarak 1930’lu yıllarda Nazi Almanyası’nın SS teşkilatı bünyesinde ortaya çıktı. Bu sembolü tam olarak kimin tasarladığı bilinmemekle beraber, temelini eski çağlardaki sembol ve bazı rünlerden aldığı, Wilhelm Landig veya Heinrich Himmler tarafından ortaya konulduğu ifade edilmektedir.
Wewelsburg Kalesi’ne Himmler tarafından yaptırıldığı belirtilen bir ‘Kara Güneş’ mozaiği
Sembol, Ukrayna’da da birçok grup tarafından kullanılıyor. Son olarak NATO tarafından Twitter’da yapılan bir paylaşımda, kadın Ukrayna askerinin Kara Güneş sembolünü peç olarak kullandığı görüldü. NATO bir süre sonra paylaşımı sildi.
Bir Ukrayna askerinin üzerindeki ‘Kara Güneş’ sembolü
Stepan Bandera
Ukrayna’da Nazilik eleştirilerinin merkezindeki bir diğer konu ise, Ukrayna milliyetçiliğinin tarihi isimlerinden Stepan Bandera (1909-1959).
İkinci Dünya Savaşı’nda Nazilerle iş birliği yapmakla suçlanan ve aşırı sağcı görüşleriyle bilinen Bandera, Ukrayna’daki bazı milliyetçi gruplar tarafından öne çıkarılıyor.
Son olarak PBS’in, Ukrayna’nın doğusundaki Konotop şehri belediye başkanı Artem Semenikhin ile yaptığı bir röportajda, Artem Semenikhin’in arkasındaki Bandera portresi görülüyordu.
Bandera’nın portresi sansürlenmiş olsa da ön plana çıkmıştı.
SS sembolleri ve Azov Taburu
Ukrayna’da en çok dikkat çeken Nazi sembollerinden biri de, Nazi Almanyası’nın askeri oluşumlarından SS’e ait semboller.
Ayrıca aşırı sağcı Azov Taburu da ülkenin adından en çok söz ettiren aşırı sağcı oluşumlarından. Geniş bir kapsama sahip olmasa da özellikle Azak Denizi kıyısındaki bölgelerde varlık gösteren tabur, son olarak mermilerine domuz yağı sürmeleriyle gündem olmuştu.https://platform.twitter.com/embed/Tweet.html?dnt=false&embedId=twitter-widget-0&features=eyJ0ZndfZXhwZXJpbWVudHNfY29va2llX2V4cGlyYXRpb24iOnsiYnVja2V0IjoxMjA5NjAwLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X2hvcml6b25fdHdlZXRfZW1iZWRfOTU1NSI6eyJidWNrZXQiOiJodGUiLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X3NwYWNlX2NhcmQiOnsiYnVja2V0Ijoib2ZmIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH19&frame=false&hideCard=false&hideThread=false&id=1497988631268573184&lang=tr&origin=https%3A%2F%2Fwww.mepanews.com%2Fukrayna-askerlerinin-uzerindeki-nazi-sembolleri-ne-anlama-geliyor-51122h.htm&sessionId=6b0c107b00a5e5876488446d8b66b21978457cca&siteScreenName=mepanews&theme=light&widgetsVersion=2582c61%3A1645036219416&width=550px
Azov Taburu’nun logosunda da, Kara Güneş’in yanı sıra, Nazi Almanyası’nın İkinci SS Panzer Tümeni “Das Reich”ın da sembolü yer alıyor.
“Das Reich” logosu (solda) ve Azov Taburu logosu (sağda)
Azov Taburu üyeleri Nazi bayraklarıyla
Aynı Nazi sembolü, “Ukrayna Vatanseverleri” isimli aşırı sağcı grup tarafından da kullanılıyor.
Grubun 2008 yılında Harkiv’deki bir toplantısından
Ukrayna’daki aşırı sağcı gruplardan C14’ün de süreçte tkin rol oynadığı ifade ediliyor. Grubun lideri Yevhen Karas geçtiğimiz haftalarda Kiev’deki bir konferansta konuşmuş ve süreci değerlendirmiş, aşırı ifadeleriyle dikkat çekmişti.
Bir başka aşırı sağcı grup ise, Nazi Almanyası’nın SS Galiçya’nın sembol ve bayraklarını kullanıyor.
Ukrayna saflarındaki aşırı milliyetçi, aşırı sağcı ve Neo-Nazi grupların varlığı kısıtlı olsa da dikkat çekici bulunuyor.
Rusya’nın işgal için bahane olarak gösterdiği grupların son dönemde güçlenmesiyle Ukrayna devletinin bu gruplara ciddi bir müdahalede bulunamıyor olması, süreci daha hassas bir hale sokmuştu.
İşgal sürecinin ardından ise ülkede aşırı sağcı grupların daha da güç kazanması bekleniyor.
