ABD’nin son 4 yıl içerisinde Afganistan’da hava saldırılarıyla öldürdüğü sivillerin sayısında yüzde 330’luk büyük bir artış kaydedildi.
Trump devrinde sivil kayıpları arttı
Brown University tarafından hazırlanan Costs of War (Savaşın Bedelleri) başlıklı raporda, bir önceki Başkan Barack Obama döneminin son yılı olan 2016’ya kıyasla, Trump idaresindeki ABD’nin hava saldırılarında öldürdüğü sivillerin sayısının ciddi şekilde arttığı ifade edildi.
Trump, yönetiminin ilk aylarında, 2017 yılında, hava saldırılarına dair angajman kurallarını esneten bir karar almıştı. Bu kararın, hava saldırılarındaki sivil kayıplarının artmasındaki en önemli etken olduğu belirtiliyor.
Rapora göre Afganistan’daki hava saldırılarında 2019 yılında 700 sivil hayatını kaybetti. Bu sayı, savaşın başlarından itibaren raporlanan en yüksek sivil kaybı sayısı niteliğinde. Raporda aynı zamanda 2018 ve 2019 yıllarında Afganistan’a, ülkedeki savaşın pik yaptığı 2011 yılından bile daha fazla bomba atıldığı vurgulanıyor.
2007-2016 yılları arasında ABD ve Kabil hükümeti yıllık ortalama 582 sivil öldürürken, bu sayı 2017-2019 arasında yaklaşık yüzde 95 artışla 1134’e yükseldi.
Gerçek rakamlar daha yüksek
Obama döneminde ABD, özellikle Pakistan-Afganistan sınır hattında insansız hava aracı saldırılarına ağırlık vermiş, bu saldırılarda çok sayıda sivil hayatını kaybetmişti.
Afganistan’ın geniş coğrafyası, yerleşim yerlerinin kırsal alanlara yayılmış olması ve çoğu bölgenin medya erişiminden uzak, izole konumlara sahip olması, sivil kayıplarının resmi kaynaklara daha az yansımasına sebebiyet veriyor.
Bu paralelde bölge kaynakları, Afganistan’da ABD ve Kabil hükümeti tarafından gerçekleştirilen saldırılarda hayatını kaybeden sivillerin gerçekte çok daha fazla olduğu görüşünde hemfikir.
Trump’ın Afganistan stratejisi
ABD, Trump liderliğinin ilk aylarında belirlenen yeni Güney Asya stratejisi kapsamında, Afganistan’da daha şiddetli bir politika izlemeye başladı.
Bu strateji paralelinde ülke genelinde başvurulan askeri şiddet artarken, sivillerin yaşadığı bölgeler yoğun şekilde hedef alındı. Trump şiddeti artırarak hem Taliban’ı masada etkisiz bırakmayı, hem de Afganistan’dan çekilmeden önce, ülkede zafer kazandıklarına dair bir algı oluşturmayı amaçladı.
Ancak ilerleyen süreçte bu strateji büyük ölçüde başarısız olurken, ABD 29 Şubat 2020 tarihinde Taliban ile anlaşma imzalayarak, Mayıs 2021’e kadar ülkeden çekilmeyi taahhüt etti.
Stratejinin bedelini ödeyen ise siviller oldu. Genellikle ülkenin izole bölgelerinde düzenlenen bu saldırılarda öldürülen sivillere dair rakamlar resmi istatistiklere yansımadı.
Bu süreçte Afganistan genelinde indirme operasyonları ve bombardımanlarda öldürülen sivillerin sayısı binlerle ifade ediliyor.
