İsrail Yahudi Ajansı’nın (JAFI) Rusya temsilciliğinin kapatılması konusunu görüşmek üzere Rusya’ya gitmek isteyen İsrailli hukuk heyetine Moskova makamlarından henüz onay gelmediği bildirildi.
Haaretz gazetesi, Rusya Adalet Bakanlığının “JAFI’nin Rusya temsilciliğinin kapatılması” talebine ilişkin 28 Temmuz Perşembe günü yapılacak ön inceleme duruşmasını görüşmek üzere İsrailli bir hukuk heyetinin Moskova’ya hareket etmeye hazırlandığını belirtti.
Gazete, Rus makamlarının, İsrailli hukuk heyetine bu konuda henüz onay vermediğini aktardı.
Gazeteye konuşan İsrailli yetkililer, Rusya’nın, söz konusu hukuk heyetine izin vermemesi nedeniyle perşembe günü yapılacak duruşmaya ilişkin yeterli hazırlık yapılamayacağı yönünde endişe taşıdıklarını ve konunun “hukuki veya diplomatik yollarla çözüleceği” konusunda emin olmadıklarını ifade etti.
İsrailli bir yetkili, “Rusya’nın JAFI’ye ilişkin talepleri, Ukrayna Savaşı ya da Başbakan Yair Lapid’in göreve gelmesinden çok önce, yaklaşık bir yıl önce başladı. Bu, diplomatik bir hal alan hukuki bir mesele gibi görünüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gazete, Tel Aviv’in Suriye’ye düzenlediği hava ve füze saldırıları için askeri koordinasyon halinde olduğu Rusya ile ilişkilerinin bozulmasının, sadece güvenlik değil İsrail’e göç etmeye uygun 600 bin kadar Yahudi asıllı Rus vatandaşının kesin göçünü de engellemesi endişesine neden olduğunu yazdı.
İsrail Dışişleri Bakanlığı hukuk müşavirliğinin konuya ilişkin hazırlık yaptığı, durumun kötüleşmesi halinde krize verilecek karşılık üzerinde çalışıldığı belirtildi.
Yahudi STK’lara Moskova hükümetinden uyarı mektupları
Öte yandan Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, Rusya’da faaliyet gösteren JAFI gibi başta ABD ve İsrail olmak üzere yurt dışından mali destek alan diğer Yahudi sivil toplum kuruluşları (STK) da Moskova hükümetinden uyarı mektupları aldı.
Rus hükümetinin, JAFI’ye benzer Yahudi STK’lara “yabancı unsur sayılabilecekleri” ve bu nedenle “kapatılabilecekleri” yönünde ihtar mektupları gönderdiği aktarıldı.
Gazetenin ulaştığı bir STK ise “faaliyetlerinin aynı şekilde devam ettiğini” kaydetti.
“JAFI’nin kapatılması ilişkileri etkiler”
İsrail Başbakanı Lapid, dün bazı bakanlar, ilgili kurum ve kuruluşlardan yetkililerle yaptığı toplantıda, JAFI’nin Rusya temsilciliğinin kapatılmasının “iki ülke ilişkilerini etkileyeceğini” söylemişti.
Lapid’in, Rusya’dan görüşmeler için onay gelmesi halinde hukuk delegasyonunun bir an önce Moskova’ya gitmesi, konuyla ilgili “tüm hukuki çabanın sarf edilmesi ve üst düzey diplomatik diyaloğun ilerletilmesi” talimatı verdiği kaydedilmişti.
Rusya Adalet Bakanlığından “Yahudi Ajansı temsilciliğinin tasfiyesi” talebi
Rusya Adalet Bakanlığı, JAFI’nin Rusya’daki temsilciliğinin tasfiye edilmesi talebinde bulunmuş, konuyla ilgili ön inceleme duruşmasının 28 Temmuz’da yapılmasının beklendiği bildirilmişti.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, JAFI’nin Rusya temsilciliğinin kapatılmasıyla ilgili talebin, Rus mevzuatıyla ilgili olduğunu söylemişti.
Yahudi Ajansı 1929’da kuruldu
Hedefini, “tüm dünyadaki Yahudi halklarının, mirası ve topraklarıyla bağlantı kurmalarını sağlamak ve gelişen bir Yahudi geleceği ile güçlü bir İsrail inşa etmek için onları güçlendirmek” olarak açıklayan JAFI, 1929 yılında kuruldu.
Söz konusu Ajans, Yahudilerin Filistin topraklarına yerleştirilmesi yönünde yürüttüğü faaliyetlerle de biliniyor.
İsrail-Rusya ilişkilerinde “dalgalı seyir”
İsrail’in, Suriye’deki askeri hareket özgürlüğünü göz önünde bulundurarak temkinli hareket ettiği ve Rusya ile ilişkilerini korumakta zorlandığı gözlemleniyor.
İsrail ordusu, Rusya’nın askeri olarak aktif rol oynadığı Suriye’de Moskova ile koordinasyon halinde, İran ve rejim hedeflerine çok sayıda hava saldırısı gerçekleştiriyor.
Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana Rusya’yı karşısına almaktan kaçınan İsrail’in, ABD ve Batı’daki müttefiklerinden bu nedenle baskı gördüğü basına yansımıştı.
İsrail’de bir önceki Başbakan Naftali Bennett, Ukrayna’daki savaşa ilişkin ilk açıklamalarında Rusya’nın ismini anmaktan kaçınmıştı. Dönemin Dışişleri Bakanı Yair Lapid ise Rusya’nın saldırılarını kınamış ve Moskova’nın rolüne işaret etmişti.
İsrail, bugüne kadar Ukrayna’ya yönelik insani yardıma vurgu yapmış ve nisan sonunda Kiev yönetimine çelik yelek ve askeri kask gönderme kararı almıştı.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, nisan ayında Rusya’yı, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş nedeniyle Cenevre merkezli İnsan Hakları Konseyi üyeliğinden çıkarmış, İsrail bu kararda Rusya aleyhine oy kullanmıştı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, oylama üzerine İsrail’in, “Ukrayna’daki durumu kullanarak uluslararası toplumun dikkatini Filistin meselesinden çekmeye çalıştığını” vurgulamıştı.
Rus yöneticilerin, Filistinli yetkililerle yaptığı telefon trafiği de bu dönemde yoğunlaşmıştı.
Lavrov’un “Hitler Yahudi asıllıydı” açıklamalarına İsrail’den tepki
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, mayıs başında Adolf Hitler’in Yahudi asıllı olduğu yönündeki açıklamalarına İsrail’de en üst düzeyden tepkiler gelmiş, Rusya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
Dönemin İsrail Başbakanı Bennett, Dışişleri Bakanı Lapid ve diğer birçok üst düzey isim, Lavrov’un açıklamalarına tepki göstermişti.
İsrail hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Lavrov’un “Hitlerin Yahudi asıllı olduğu” şeklindeki ifadeleri nedeniyle Bennett’ten özür dilediği bildirilmişti.
Ancak, Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in özür dilediğine dair bir bilgi yer almamıştı.
