Açıklamaları resmi haber ajansı IRNA tarafından aktarılan İran hükümet sözcüsü Ali Rebii, devam eden diplomatik girişimleri, “tarafların yakın gelecekte tüm yaptırımların kaldırılmasını da içeren vaatlerine geri dönüşünün doğal girizgâhı” olarak tanımladı ve bu girişimlerin “diplomatik münakaşaya rağmen olumlu bir sonuç vereceğine yönelik tahminlerine güvendiklerini” söyledi.
2015 yılında İran ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Çin’in yanı sıra Almanya ve Avrupa Birliği (AB) tarafından da imzalanan anlaşma, İran’a yönelik yaptırımların durdurulması karşılığında Tahran’ın da nükleer programını sınırlandırmasını öngörüyordu. ABD, İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan 2018 yılında eski Başkan Donald Trump’ın kararıyla tek taraflı olarak çekilerek Tahran’a yönelik yeni yaptırımları yürürlüğe sokmuştu. Ancak anlaşmaya taraf olan İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya; ABD’nin bu adımını eleştirerek mutabakata bağlılıklarının sürdüğünü bildirmişti. İran ise Trump yönetiminin tavrına tepki olarak anlaşmadan doğan yükümlülüklerini aşamalı olarak terk etme politikası izlemişti.
“İlk adımı kim atacak?” tartışması
İran ile ABD, 2015 anlaşmasının yeniden hayata geçirilmesi için ilk adımı kimin atması gerektiği konusunda fikir ayrılığında. İran ilk olarak Trump döneminden kalan yaptırımların kaldırılmasında ısrarcı. Washington ise önce İran’ın anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirdiği noktaya geri dönmesini istiyor.
Beyaz Saray, cuma günü yaptığı açıklamada, İran’ın baskısına rağmen, olası müzakereler öncesi fazladan bir adım atmayacağını duyurdu.
23 Şubat’a kadar süre
Washington üzerindeki baskıyı artırmayı amaçlayan İran parlamentosu, yaptırımların kaldırılması için ABD’ye 23 Şubat’a kadar süre tanıyan bir yasa geçirmişti. Söz konusu yasa, yaptırımlar kaldırılmadığı takdirde, 2015 anlaşması kapsamındaki BM teftişlerinin sınırlandırılmasını öngörüyor.
BM bünyesindeki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) başkanı Rafael Grossi bu hafta sonu Tahran’da bir dizi temaslar bulunacak.
Grossi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İran yasalarıyla uyumlu şekilde, her iki tarafın da kabul edebileceği bir çözüm bulabilmek için üst düzey İranlı yetkililerle görüşeceğini” belirtti. Böylece UAEK’nın da İran’daki “doğrulama faaliyetlerini” sürdürmesini ümit ettiğini aktaran Grossi, “Bu herkesin çıkarına” ifadesini kullandı.
