MADRİD – İspanya’nın başkenti Madrid’de yapılan ve NATO’nun dönüşümünü de içeren önemli kararların alındığı NATO liderler zirvesi son oturumları da tamamlandı.
Zirve’nin üçüncü ve son gününde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ev sahibi Başbakan Pedro Sanchez ile görüştü.
“Çin tehdidine” karşı Asya-Pasifik ülkelerini ilk kez davet eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO-Asya Pasifik zirvesini topladı. Güney Kore ve Japonya, NATO’ya “Asya’ya açılma” çağrısı yaptı.
NATO’nun 10 yıllık eylem planı “Yeni Stratejik Konseptinin” de içinde olduğu İttifak’ta köklü değişim getiren kararları almak üzere Madrid’de toplanan NATO üyesi 30 ülke devlet ve hükümet başkanı, son günkü oturumda “terörle mücadele ve Kuzey Afrika” konularını ele aldı.
Oturumun açılış konuşmasını yapan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, “Kuzey Afrika’da ve hemen güneyindeki Sahara bölgesinin güvenlik, nüfus, ekonomik ve siyasi problemlerle karşı karşıya olduğunu” söyledi.
Özellikle iklim değişikliği ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin neden olduğu gıda krizinin bölgedeki sorunları derinleştirdiğini belirten Stoltenberg, “Ortak sorunlarla mücadele edebilmek için, güneydeki ortaklarımızla çalışmak bizim çıkarımızadır. Bugün NATO’nun istikrarsızlıklarla nasıl baş edeceği ve terörle mücadele konusunda nasıl daha fazla adım atacağını tartışacağız” dedi.
NATO Genel Sekreteri dün gece de ilk kez zirveye davet edilen Asya-Pasifik ülkeleri Japonya, Avustralya, Güney Kore ve Yeni Zelanda liderleriyle bir araya geldi. Toplantıdan sonra Japonya ve Güney Kore, NATO’dan “Asya’ya açılmasını” istedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın temasları
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise dün gece Avusturya Başbakanı Karl Nehammer ile görüştü.
Zirvenin ilk günü Fransa Cumhurbaşkanı Emamnuel Macron, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve ABD Başkanı Joe Biden ile biraraya gelen Erdoğan zirvenin son oturumundan önce ise bugün ev sahibi Başbakan Pedro Sanchez ile görüştü.
Erdoğan bugün ayrıca, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile biraraya gelecek ve Türkiye saatiyle 16.00’da basın toplantısı düzenledikten sonra Madrid’den ayrılacak.
İsveç ve Finlandiya’ya davet Salı günü
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine Türkiye vetosunun kalkmasının ardından, gözler bu ki ülkeye yapılacak davete ve bu karara gelecek tepkilere çevrildi.
Finlandiyalı kaynaklar, NATO Büyükelçilerinin Salı günü yapacağı toplantıda İsveç ve Finlandiya’ya resmi davetin yapılacağını bildirdi.
NATO tarihinin en hızlı onayını alan iki ülkenin üye olabilmesi için 2 ila 4 aylık bir sürecin öngörüldüğü belirtildi. Davetiyenin ardından hazırlanacak belgenin 30 üye ülke parlamentosunda onaylanması gerekiyor.
Ancak iki ülkenin NATO üyeliğine tepki gösteren Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, böyle bir girişimin bölgenin istikrarını bozacağı uyarısında bulundu. Putin, NATO’nun bu iki ülkeye asker konuşlandırması durumunda, Rusya’nın da gerekli tedbirleri alacağını söyledi.
Estonya Başbakanı Kaja Kallas ise zirvenin üçüncü günü basına yaptığı açıklamada, Finlandiya ve İsveç’e NATO’ya katılım davetinin yapılmasının ardından Rusya’dan “sürpriz” adımlar beklediklerini dile getirdi.
Kallas, Rusya’nın hibrit ya da siber saldırılara kalkışabileceğini söyledi.
Üç günlük maraton bir zirvenin ardından ilk kapanış basın toplantısını NATO Genel Sekreter Jens Stoltenberg yapacak. Ardından ise ABD Başkanı Joe Biden, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer liderler düzenleyecekleri basın toplantılarıyla zirveye veda edecek.
