Rusya, başkent Moskova’da düzenlenen Afganistan konferansında, Afgan toplumunun geniş yelpazesini temsil edecek, kapsayıcı bir hükümet kurması yolunda Taleban üzerindeki baskıları arttırdı ve Kabil’in desteklenmesi için uluslararası yardım çağrısında bulundu.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da Kabil’in desteklenmesi konusunda, “Hiç kimse, başka ülkelerin yanı sıra Bağımsız Devletler Topluluğu’yla sınırı olan koca bir ülkenin tamamının felç geçirmesi gibi bir durumla karşı karşıya kalmak istemiyor” şeklinde dile getirdi.
Rusya’nın Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, uluslararası toplumun Taleban’ın temel insan hakları ve kapsayıcılık konusundaki beklentileri karşılaması talebini dile getirdiği bu dönemde Birleşmiş Milletler’in Afganistan için bir bağış konferansı düzenlemesi çağrısı yaptı.
“Büyük siyasi pazarlık devam ediyor” diyen Kabulov, Taleban’ın, uluslararası toplumun hem insan hakları hem de kapsayıcılık konusundaki beklentilerini karşılamak zorunda olduğunu söyledi.
Taleban yönetiminden bir heyetin de katıldığı konferansın açılış konuşmasını yapan Sergey Lavrov da toplantıdan önce gazetecilere yaptığı açıklamada, “Kabil’e etkili mali ve insani desteği sağlamak, insani krizi önlemek ve göçmen akınını azaltmak için uluslararası toplumun kaynaklarını seferber etme zamanının geldiğine inanıyoruz” dedi.
Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Afganistan’ın ihtiyacı olan yardımın miktarı ya da Rusya’nın ne kadar katkıda bulunacağıyla ilgili bir açıklama yapmadı.
Moskova’da düzenlenen konferansa Afganistan ve Rusya’nın yanı sıra komşu ülkeler Pakistan, Çin, İran ve Orta Asya’daki eski Sovyet devletleri katıdı. Ancak davet edilmesine karşın teknik bazı sorunlar nedeniyle ABD, konferansa katılamayacağını bildirmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin toplantıya katılamamasının üzücü olduğunu söyledi. Lavrov, ABD’nin toplantıya katılmamasının ilkesel nedenlerle değil, Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad’ın görevinden ayrılması ve henüz yeni görevlendirme yapılmamasından kaynaklı olduğunu umduğunu ifade etti.
Lavrov konuşmasında ayrıca Taleban yönetimine ülkedeki tüm kesimleri kapsayıcı bir yönetim kurulması tavsiyesinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı ayrıca Afganistan topraklarının çeşitli grupların örgütlenmesi amacıyla kullanılmamasının önemine de vurgu yaptı.
Rusya’nın görüşmelere ev sahipliği yapma girişimi, ABD’nin askeri varlığını Afganistan’dan çekmesi ve Taleban’ın iktidarı ele geçirmesinden sonra bölgedeki etki alanını genişletip güçlendirme çabasının bir parçası olarak algılanıyor.
Reuters’ın haberine göre Moskova’nın en büyük kaygıları Afganistan’dan kaynaklanan İslamcı militan faaliyetler, Orta Asya’daki istikrarsızlık riski ve olası mülteci akını. Lavrov, “Taleban’ın seçkin heyetiyle Afganistan topraklarının başta komşu ülkeler olmak üzere başka ülkelere karşı kullanılmasının önlenmesi üzerine konuştuk” dedi.
Lavrov’un, konuşmasında, uluslararası arenada diplomatik tanınırlık arayışı içinde olan Taleban hükümetine karşı uzlaştırıcı bir yaklaşım sergilediği gözlendi. Taleban’ın amacı, uluslararası alanda tanınarak Batılı ülkelerde dondurulmuş olan varlıklarını kullanılabilir hale getirmek ve yardımların ülkeye akışını sağlamak.
“Taleban’ın askeri ve siyasi duruma istikrar kazandırmak ve devlet kurumları oluşturmak için harcadığı çabaların farkındayız” diyen Lavrov, Moskova’nın, Afganistan’daki Rus vatandaşlarının güvenliğinin garanti altına alınması ve büyükelçiliğinin sorunsuz şekilde işlevini sürdürmesi için Afgan yetkililerin sağladığı işbirliğinin kendilerini tatmin ettiğini söyledi.
Lavrov, görüşmelerden önce yaptığı açıklamada, Moskova’nın Taleban’ı tanımadan önce örgütün verdiği sözleri tutmasını beklediğini, bu sözlerden birinin yeni hükümetin siyasi ve etnik kapsayıcılığa uymak olduğunu kaydetti.
