Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden, Roma’daki G 20 zirvesinde ikili görüşme için bir araya geldi. 20 dakika olarak planlanan görüşme, 70 dakikaya yakın sürdü. Roma’daki görüşme iki liderin yaptığı ikinci yüz yüze görüşme oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmenin olumlu geçtiğini söyledi ve “Bugüne kadar olan süreç böyle devam etmeyecektir” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’de PKK, PYD ve YPG’ye verilen destekle ilgili üzüntülerini ilettiğini söyledi.
Erdoğan, yapılan görüşmede, dışişleri bakanları ile savunma bakanlarının daha sık bir araya gelmelerinin konuşulduğunu söyledi ve “Bugüne kadar olan süreç böyle devam etmeyecektir.” dedi.
Görüşme sonrası yapılan açıklamada yer alan “ortak mekanizma” ifadesinin de, maliye ve hazine yetkililerinin, dışişleri bakanların daha yakın görüşmesine ilişkin olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Biden ile görüşmede F-16’lar konusunun da gündeme geldiğini söyledi ve şunları kaydetti:
“F-35’ten kaynaklanan ödememizi nasıl daha iyi bir konuma taşırız bunun üzerinde durduk. F-16’lar gündeme geldi. Elimizdekilerin modernizasyonu ya da yeni F-16’ların alınması gündeme geldi. Savunma bakanlarımız süreci takip ediyorlar.
“Sayın Biden’ın olumlu yaklaşımını gördüm. Bunun diğer bir boyutu Temsilciler Meclisi ve Senato. Biden’a ‘Sizin buralarda artık ağırlığınız var, Sizden bu noktada ihtimam bekliyoruz’ dedik”
Beyaz Saray açıklamasında S-400 vurgusu
İki ülke, son yıllarda tarihlerindeki en gergin dönemlerden birini geçiriyor.
Beyaz Saray’dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, Biden’ın “yapıcı ilişkilerin sürdürülmesi, işbirliklerinin artırılması ve görüş ayrılıklarının daha etkili yönetilmesi” isteğinin altını çizdiği kaydedildi.
Görüşme başlıkları konusunda ise şu açıklama yapıldı:
“Liderler, Suriye’deki siyasi süreci, ihtiyaç halindeki Afganlara insani yardım iletilmesini, Libya seçimlerini, Doğu Akdeniz’deki durumu ve Güney Kafkasya konusundaki diplomatik çalışmaları konuştu. Başkan Biden, savunma ortaklığımızı ve Türkiye’nin NATO müttefiki olarak önemini yeniden vurguladı ancak Rus S-400 füze sistemi alımı konusunda da endişelerini dile getirdi.”
Açıklamada, Biden’ın Erdoğan ile görüşmesinde, “demokratik kurumların önemini, insan haklarına saygıyı, barış ve gelişme için hukukun üstünlüğünün öneminin altını çizdiği” ifadesi de yer alıyor.
İki ülke ilişkileri, ABD Büyükelçiliği’nin Osman Kavala açıklaması nedeniyle de gergindi.
Cumhurbaşkanlığı: Pozitif bir görüşme oldu
Cumhurbaşkanlığı’ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada , “pozitif bir atmosferde gerçekleşen görüşmede, ikili ilişkiler ve bölgesel konuların ele alındığı” ifade edildi.
Açıklama şu şekilde:
“İki lider Türkiye-ABD ilişkilerini daha güçlendirmek ve geliştirmek için müşterek irade beyanında bulundu ve bu doğrultuda ortak bir mekanizma kurulması konusunda mutabık kaldı.”
“İkili ticaret hacminin artırılması yönündeki ortak perspektif doğrultusunda karşılıklı olarak atılacak adımların müzakere edildiği görüşmede, NATO ittifakı ve stratejik ortaklık zeminine vurgu yapıldı.”
İki lider F-16 konusunu da konuştu
Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması ve Türkiye’nin karşılığında istediği F-16’lar konusu iki ülke arasındaki en sıcak başlıklardan biri.
Bu konu iki lider görüşme öncesi fotoğraf çektirirken de bir medya mensubu tarafından Biden’a yöneltildi.
ABD lideri, “Türkiye’ye F-16 vermeyi planlıyor musunuz?” sorusuna, “İyi bir görüşme yapmayı planlıyoruz.” yanıtını verdi.
Görüşmeye ilişkin Reuters haber ajansına konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, iki liderin F-16 konusunu da konuştuğunu söyledi.
Aynı yetkili, Biden’ın “Türkiye’nin isteğini dikkate aldığını ama ABD’de bu noktada bir süreç devam ettiğini ve bu süreç çerçevesinde çalışmaya devam etmeye bağlı olduklarını” kaydetti.
İki ülke arasında uzlaşma sağlansa bile ABD Kongresi’nin bu satışa onay vermesi gerekiyor.
Türkiye, Rusya’dan S-400 uzun menzilli füze savunma sistemi satın aldığı için programdan çıkarılmıştı. Şimdi Ankara, programdan çıkarılana kadar ödediği 1,4 milyar doların tazmin edilmesini talep ediyor.
’40 F-16 istendi’
Görüşmeden birkaç gün önce ABD Temsilciler Meclisi’nin 11 üyesi, Biden ve Dışişleri Bakanı Blinken’a bir mektup göndererek Türkiye’ye F-16 savaş uçakları satılmaması çağrısında bulundu.
Reuters bu ay Türkiye’nin ABD’ye 40 F-16 savaş uçağı satın alma ve 80’e yakın uçağın modernizasyonu için talepte bulunduğunu bildirmişti.
Türkiye daha önce 100’den fazla F-35 savaş uçağı siparişi vermiş ancak ABD Türkiye’yi, Rusya’dan S-400 füzeleri satın alması sonrası 2019’da bu programdan çıkarmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha önce “Bu konu F-35 konusuyla bağlantılı bir konu. 1 milyar 400 milyon dolar F-35’ler için yapmış olduğumuz ödeme söz konusu. Ve bu ödemeler karşısında ABD’nin böyle bir teklifi söz konusu oldu” demişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise Türkiye’nin F-16 satın alma talebi olduğunu ve buradaki ödemeyle ilgili Türkiye’ye herhangi bir finansman teklifinde bulunulmadığını belirtmişti.
