ABD’li diplomatlar, Dışişleri Bakanı Marko Rubio’nun uygulamaya koyduğu 90 günlük dış yardım dondurma talimatından Ukrayna ile ilgili programların muaf tutulması için acil talepte bulundu. Financial Times’ın görmüş olduğu belgelere göre, üst düzey diplomatlar ulusal güvenlik gerekçesiyle USAID’in Ukrayna’daki çalışmalarının bu kapsamlı direktiften muaf tutulmasını istiyor.
Financial Times‘ın elde ettiği belgelere ve konuya aşina kaynaklara göre, ABD’li diplomatlar, Dışişleri Bakanı Marko Rubio’nun dış yardımlarla ilgili yayımladığı 90 günlük dondurma talimatından Ukrayna programlarının acilen muaf tutulmasını talep etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Avrupa ve Avrasya İşleri Bürosu’ndaki üst düzey diplomatlar, Rubio’dan ulusal güvenlik gerekçesiyle, cuma günü yürürlüğe giren kapsamlı direktiften ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) Ukrayna’daki çalışmalarının tamamen muaf tutulmasını talep etti.
Financial Times‘ın incelediği, cumartesi günü USAID personeline gönderilen e-postada şu ifadeler yer aldı: “Bu talebin tamamının veya bir kısmının onaylanıp onaylanmayacağını şu anda bilmiyoruz, ancak Washington’dan gelen olumlu sinyaller var.”
USAID’in Ukrayna ofisi yetkilileri ve partner kuruluşların yetkililerinin aktardığına göre, muafiyet talebi değerlendirilirken “işi durdurma” talimatlarının yayımlanması geçici olarak askıya alındı.
Ajans ayrıca personelinden, “programları değerlendirmelerini ve ABD’yi daha güvenli, güçlü ve müreffeh kılma yönündeki Dışişleri Bakanı direktifini daha net destekleyecek yollar bulmalarını” istedi.
Ancak cumartesi akşamı Kiev saatiyle bazı kuruluşlar “işi durdurma” talimatları almaya başladı. Gazeteye ulaşan bir talimatta, “yüklenicinin USAID/Ukrayna sözleşmesi/görev emri kapsamındaki çalışmayı derhal durdurması” istendi.
Talimatta ayrıca, “sözleşme yetkilisinden bu talimatın iptal edildiğine dair yazılı bildirim alınana kadar yüklenicinin çalışmaya devam etmemesi gerektiği” belirtildi.
Financial Times‘ın elde ettiği, cuma günü Dışişleri Bakanlığı ve USAID’e gönderilen iç yazışmada Rubio, tüm yeni dış yardım ödemelerinin askıya alınması talimatını verdi. Sözleşme ve hibe yetkililerine, “Bakan’ın inceleme sonrası belirleyeceği zamana kadar derhal işi durdurma emirleri yayımlamaları” talimatı verildi.
85 güne kadar sürmesi beklenen inceleme, 2022 mali yılında değeri 70 milyar doları aşan yüzlerce ABD dış yardım sözleşmesinin akıbetini belirsiz bırakıyor.
Gelecek ay Rusya’nın askeri müdahalesinin dördüncü yılına girecek olan Ukrayna’daki yetkililer ve STK personeli, Başkan Donald Trump’ın yeni dışişleri bakanından muafiyet alınamaması durumunda, okullar ve hastanelere destek ile ekonomik ve enerji altyapısı geliştirme çalışmaları gibi programların tehlikeye gireceği konusunda uyarıda bulundu.
Kiev’de faaliyet gösteren bir STK’nın program direktörü, gazeteye yaptığı açıklamada fon dondurma kararının kuruluşları ve Ukrayna için “felaket” olabileceğini söyledi.
Rubio’nun talimatında, İsrail ve Mısır’a yönelik askeri finansman ve acil dış gıda yardımı için “onaylı muafiyetler” dahil bazı istisnalar bulunuyor. Ancak yazışmada, Rusya ile savaşmak için Washington’a askeri yardım konusunda bağımlı olan Ukrayna için böyle bir muafiyet belirtilmiyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı ve ABD’nin Kiev Büyükelçiliği, Rubio’nun direktifinin Ukrayna’ya yönelik yeni askeri yardımları nasıl etkileyeceğine ilişkin açıklama taleplerini yanıtsız bıraktı.
Ancak konuya ilişkin bilgi sahibi bir Ukraynalı hükümet yetkilisi, Financial Times‘a ABD’nin askeri yardımının dondurma kararı kapsamında olmadığını doğruladı.
Yetkili, “Ukrayna’ya askeri yardım devam ediyor. En azından şu an için ve kesinlikle bu 90 günlük dondurmanın parçası değil,” dedi.
Cumartesi günü Kiev’de konuk Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, Amerikan silahlarının ülkesine akışının durmadığını teyit etti.
Zelenskiy, “Ben askeri yardıma odaklanıyorum; Allah’a şükür durdurulmadı,” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı istatistiklerine göre Wasshington, Şubat 2022’den bu yana Kiev’e 65,9 milyar dolar askeri yardım sağladı.
Trump bu hafta Kiev ile Moskova arasında savaşı sona erdirmek için bir “anlaşma” yapmak istediğini söyledi.
Zelenskiy’in “yeterince mücadele ettiğini” belirten Trump, Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ateşkes müzakerelerine yanaşmaması durumunda daha fazla yaptırımla tehdit etti.
