Donald Trump’ın yeni Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak görevine başlamasıyla birlikte, Tayvan, bu adanın savunma hazırlıklarının azalmasına yol açabilecek bir siyasi değişim sürecine girmekte.
Washington Post’a göre, Tayvan Parlamentosu bu hafta Salı günü, adanın 2025 yılı bütçesiyle ilgili oylama yapacak ve bu süreçte siyasi gerilimler zirveye ulaşacak. Çoğunluğu elinde bulunduran iki parti, savunma harcamaları da dahil olmak üzere bütçede önemli bir kesinti yapılmasını talep ediyor. Bu durum, Tayvan Cumhurbaşkanı William Lai Cheng-te’nin Çin’e karşı Amerikan silahları satın alma ve Trump’tan destek alma planlarını karmaşıklaştırabilir.
Tayvan Savunma Bakanı Wellington Koo, savunma bütçesindeki azalmaların Amerika’ya yanlış bir mesaj vereceğini belirtti. Bir basın toplantısında, “Açıkça söylemek gerekirse, Trump yönetimi göreve geldikten sonra, kendi savunma yeteneklerimizi koruma kararlılığımızı göstermeliyiz” dedi.
Washington Post’a göre, Tayvan’daki bu siyasi gerilim, Asya’daki en yakın güvenlik ortaklarından biri olan Güney Kore’nin siyasi bir krize sürüklendiği bir döneme denk geliyor. Bu durum, Washington’un bölgedeki Çin’in nüfuzunu sınırlama ve ittifaklar kurma çabalarını zayıflatıyor.
Tayvan’daki siyasi huzursuzluk, Aralık sonlarına doğru (Ocak başı) Tayvan Halk Partisi (TPP) lideri Ko Wen-je’nin yolsuzluk suçlamalarından ötürü 28 yıl hapis cezasına çarptırılmaya çalışılmasının ardından doruğa ulaşmıştı. Bu durum, Tayvan’daki siyasi ayrılıkları daha da derinleştirerek, Lai Cheng-te’nin başkanlığının ilk dönemlerinde yaşanan gerginlikleri artırdı. Tayvan’ın iki büyük partisi, Komünist Parti ve Tayvan Halk Partisi, Tayvan’ın yasama organına geniş yetkiler verilmesini talep etti.
Komünist Parti ve Tayvan Halk Partisi, Pekin ile daha yakın ilişkilerden yana olup, güçlerini, Lai Cheng-te’nin gündemini engellemeye çalışmak için birleştirmiştir. Bu hafta, savunma harcamalarındaki 6 milyar dolarlık kesintiyi önerdiler ki bu, savunma bütçesinin yüzde 44’üne denk gelmektedir.
Ayrıca, askeri teçhizat alımı için ayrılan 155 milyon dolarlık bütçede de bir kesinti yapılması talep edilmektedir. Bu miktar, toplamda bu bütçenin sadece yüzde üçünü oluştursa da, Tayvan’ın Amerika’dan savunma yardımı almak için daha fazla ödeme yapması gerektiğini söyleyen Trump için büyük bir mesele olabilir.
Tayvanlı savunma yetkilileri, bu yasa tasarısı onaylanmadığı sürece, denizaltı yapımı ve drone sanayi parkı kurma gibi projelerin ilerlemeyeceğini belirtti.
Savunma bütçesinin onaylanmasındaki gecikme, Lai’nin askeri reformlarının başka bir başarısızlıkla sonuçlanması anlamına gelecektir. Uzmanlar, bu reformların Çin’in çok daha büyük ve güçlü bir saldırısını engellemek için kritik önemde olduğunu belirtiyor.
Lai, Mayıs ayında göreve geldikten sonra, Çin’in “saldırganlıklarına” karşı durma ve Tayvan adasının demokratik özgürlüklerini savunma konusunda kararlılığını açıklamıştı. Pekin ise, Lai’nin Tayvan’ın egemenliği konusunda sahip olduğu görüşler nedeniyle onu bir “bağımsızlık yanlısı” olarak görüyor.
