ABD yönetimi, WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange’ın Amerika’ya iade edilmesi için Birleşik Krallık (BK) Yüksek Mahkemesi’nde görülen davayı kazandı.
Assange, 2010 ve 2011’de binlerce gizli belgenin yayımlanması nedeniyle Birleşik Devletler’de aranıyor.
ABD, ocakta verilen ve Assange’ın akıl sağlığına dair endişeler nedeniyle ABD’ye iade edilmeyeceğinin belirtildiği bir mahkeme kararına itiraz etmişti. Amerikalı yetkililer, Birleşik Devletler’e getirilmesine izin verilirse Assange’ın yüksek derecede kısıtlayıcı hapishane koşullarıyla karşı karşıya kalmayacağına dair mahkemeye güvence vermişti. Yetkililer, katı tedbirlerin ancak Assange’ın onları hak edecek başka eylemlerde bulunması halinde kullanılacağını ifade etmişti.
Assange’ın nişanlısı Stella Morris, yeni kararı “tehlikeli ve yanlış yönlendirilmiş” diye niteleyerek kınadı ve ABD güvencelerinin “özü itibarıyla güvenilmez” olduğunu söyledi.
Julian Assange kim ve ne yaptı?
Julian Assange, ABD ordusu istihbarat analisti Chelsea Manning’in sağladığı bir dizi sızıntıyı yayımladıktan sonra 2010’da dünya çapında manşetlere taşınan WikiLeaks’in kurucusudur.
Sızıntılar, Afganistan’daki savaşla ilgili 75 bin belge ve Irak’taki savaşla ilgili yaklaşık 390 bin ordu saha raporunu içeriyordu.
WikiLeaks, 1996 ile 2010 arasında dünya çapındaki 270’den fazla ABD Büyükelçiliği’nin iç yüzüne dair bilgi sağlayan 250 binden fazla diplomatik yazışmayı da yayımlamıştı.
Bir mahkemenin İsveç’e iade edilmesi gerektiğine karar vermesinin ardından Julian Assange, Temmuz 2019’da BK’nin başkenti Londra’daki Ekvador Büyükelçiliği’ne girmişti. İsveçli yetkililer, cinsel saldırı iddialarının ardından Assange hakkında tutuklama emri çıkarmıştı.
Assange, Ekvador Büyükelçiliği’ne siyasi sığınma talebinde bulunmuş ve ABD’nin de kendisinin iadesini istediği korkusuyla, cinsel saldırı suçlamaları düşse bile büyükelçilikten ayrılmayacağını söylemişti.
Assange, 11 Nisan 2019’da Ekvador yönetiminin verdiği sığınma hakkını gerçi çekmesi ve BK polisi tarafından gözaltına alınmasının ardından tutuklanmıştı.
Assange’ın mahkeme mücadelesi ne hakkında?
Assange, ABD’ye iadesini durdurmak için mücadele ediyor.
Ocak 2021’de bölge yargıcı Vanessa Baraitser, “ağır basan” intihar riskine atıfta bulunarak Assange’ın ABD’ye gönderilmemesi gerektiğine karar vermişti.
Daha sonra bu karara Yüksek Mahkeme’de itiraz eden ABD yetkilileri, şimdi de kararın Yüksek Mahkeme tarafından başarıyla bozulmasını sağladı.
Başyargıç Lord Burnett ve Lord Yargıç Holroyde, yargıç Baraitser’in kararını Assange’ın iade edilmesi halinde yüksek seviyede kısıtlayıcı hapishane koşullarında tutulması riskine dayandırdığını tespit etti.
Burnett, ABD tarafından verilen güvencelerin ardından, Assange’ın iade edilebileceği hakkında artık tatmin olduklarını söyledi.
ABD temyiz başvurusunu kazandığına göre şimdi ne olacak?
Julian Assange’ın avukatları, davayı Yüksek Mahkeme’ye götürmeye çalışacak. Assange’ın hukuk ekibi, cuma günü yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
Avukatları, Assange adına bu karara Yüksek Mahkeme’de itiraz etmek için izin isteyecek; bunu gerçekleştirmek için başvurunun 14 gün içinde yazılı olarak yapılması gerekiyor.
Yüksek Mahkeme’ye yapılacak bu türden herhangi bir başvuru, teminatlar sorunuyla ilgili olacak. İfade özgürlüğü sorunları ve ABD’nin iade talebinin siyasi motivasyonu da dahil diğer önemli sorunlara ilişkin itirazlar, henüz bir temyiz mahkemesi tarafından değerlendirilmedi.
Londra’daki Kraliyet Adalet Divanı önünde konuşan Julian Assange’ın nişanlısı Stella Morris, şunları söyledi:
Savaşacağız. Her neslin mücadele edeceği destansı bir savaşı vardır ve bu da bizimki çünkü Julian özgür bir toplumda yaşamanın, basın özgürlüğüne sahip olmanın, gazetecilerin hayatlarının geri kalanını hapiste geçirmekten korkmadan işlerini yapmalarının ne anlama geldiğinin temellerini temsil ediyor.
