ABD’de bir federal yargıç, Texas eyaletinde kadınların kürtaj yaptırmasını fiilen imkansız kılan yeni yasal düzenleme hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi. Kararı memnuniyetle karşılayan Beyaz Saray yargıcın hükmünü,“kadınların anayasal haklarının iade edilmesi yönünde önemli bir adım“ diye niteledi.
Texas eyaletinin Austin Bölgesi Federal Yargıcı Robert Pitman, Biden yönetiminin, Anayasa’ya uygunluğu tartışmalı olduğu sürece yasanın uygulanmasının engellenmesi yönündeki başvurusunu değerlendiriyordu.
Kürtajı fiilen imkansız hale getiren yasa, Texas Eyaleti Yasama Meclisi’ndeki Cumhuriyetçi çoğunluk tarafından önerilmiş ve onaylanmıştı.
Yargıcın 113 sayfalık gerekçesi
Austin Bölge Yargıcı Robert Pitman, yasanın, yürürlüğe girdiği 1 Eylül tarihinden itibaren “kadınların Anayasa ile güvence altına alınmış olan hayatları üzerinde kontrol sahibi olma hakkının yasadışı bir şekilde engellendiğini” kaydetti.
Yargıç “Bu mahkeme bu kadar önemli bir hakkın bir gün daha böylesine saldırganca engellenmesine onay vermeyecektir” dedi.
Karardan sonra, Texas’da bir dizi kliniği bulunan Whole Woman’s Health adlı kadın sağlığı kuruluşu “kürtaj operasyonlarını en kısa sürede yeniden başlatmak için hazırlık yaptığını” bildirdi.
Fakat kürtaj karşıtı Texas Right to Life (Texas Yaşam Hakkı) adlı grup yargıcı “kürtaj sektörüne hizmet” etmekle suçladı ve bundan sonraki hukuki süreçte kendilerine de söz hakkı verilmesini istedi.
Texas kürtaj yasası yürürlüğe girişinden bu yana ilk kez bir hukuk engeliyle karşılaşmış oldu ve eyalet yetkilileri derhal Yargıç Pitman’ın kararına itiraz başvurusu yaptılar.
Biden yönetiminin rolü
ABD Başkanı Joe Biden ve yönetimi de muhafazakar yargıçların ağırlıkta olduğu Yüksek Mahkeme’nin Texas eyaleti tarafından kabul edilen yasanın yürütmesini durdurma başvurusunu reddetmesi üzerine yeni girişimlerde bulundu.
Adalet Bakanlığı, hukuki süreçler devam ettiği sürece bu yasanın yürütmesinin durdurulması yönünde bir “acil eylem” başvurusu yaptı.
Yargıç Pitman’ın kararı bu başvurunun değerlendirilmesine dayanıyor.
Demokrat Başkan Biden, yasayı kadınların haklarına “eşi görülmemiş bir saldırı” diye nitelemiş buna karşılık Cumhuriyetçi Texas Valisi Greg Abbott “En kıymetli özgürlük yaşam hakkıdır” diyerek yasayı savunmuştu.
“Kalp Atışı Yasası” diye de anılan Texas eyalet yasası, fetusun kalp atışlarının duyulmasından itibaren kürtajı yasaklıyor. Bu kural hamileliğin altıncı haftasından itibaren kürtajın fiilen yasaklanması anlamına geliyor. Oysa bir çok kadın bu aşamada hamile olduklarının farkında bile olmayabiliyorlar.
Yasa, yaptırım gücünü ise Texas veya ABD’nin herhangi bir yerindeki bir Amerikan vatandaşının 6 haftadan sonra kürtaj yapan doktorlara dava açma hakkı verilmesinden alıyor.
1 Eylül’de yürürlüğe giren ve bugünkü yargıç kararına kadar yürürlükte kalan kürtaj yasasını ihlal ettiğini kabul eden bir doktora karşı dava açıldı bile.
Dava edilen doktor Alan Braid, Amerikan Washington Post gazetesine gönderdiği yazıda “Bütün hastalarım gibi bu hastama da hizmet verme sorumluluğum çerçevesinde hareket ettim ve çünkü bu tıbbi hizmeti almak hastamın temel hakkıydı” dedi.
Austin’deki federal yargıcın bugün verdiği yürütmeyi durdurma kararına rağmen bazı klinikler kürtajları başlatma konusunda tereddütlü çünkü yürütmeyi durdurma kalkarsa ileride haklarında geriye dönük dava açılıp açılamayacağı konusunda bir belirsizlik var.
Yasaya konulan bir madde, klinikler ve doktorların, mahkemeler acil yürütmeyi durdurma kararı verse bile, bu dönemde yaptıkları kürtaj operasyonlarından dolayı dava edilebileceklerine dair bir paragraf içeriyor.
Fakat bu paragrafın hukuken uygulanabilir olup olmadığı açık değil ve Yargıç Pitman karar gerekçesinde bu maddenin yasallığının kuşkulu” olduğunu kaydediyor.
Doğurganlıkla İlgili Haklar Merkezi adlı oluşumdan Nancy Northup, yasa tamamen yürürlükten kaldırılmadıkça geriye dönük olarak dava edilme riskinin ortadan kalkmadığını söyledi.
