Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi’nde yapılan bir oylama ile ABD’de kölelik tarihiyle ilgili çalışmalar yapacak bir komisyonun kurulmasını öngören bir tasarı kabul edildi.
Söz konusu oylama, hala ırk ayrımcılığının yaşandığı ülkede tarihi bir ilk adım olma özelliği taşıyor.
ABD Temsilciler Meclisi, Adalet Komisyonu’nda saatler süren hararetli tartışmaların ardından geçilen oylamada, tasarıya 25 Demokrat Partili üyenin tamamı lehte oy verirken Cumhuriyetçi Partili 17 ismin tamamı karşı yönde görüş beyan etti.
Kabul edilen tasarı, 1619’dan günümüze Amerika Birleşik Devletleri’nde kölelik ve ırksal ayrımcılığı incelemek için bir komisyon kurulmasını öngörüyor.
Komisyon, çalışma sonucu elde edilecek bulgulardan yola çıkarak, Amerikalıların (ırk ayrımcılığı ve kölelik) eğitimlerinin yanı sıra hükümetin nasıl resmi bir özür dileyeceği ve köleliğe maruz kalan kişilerin torunlarına nasıl bir tazminat verilmesi gerektiği dahil birçok konuda öneriler sunacak.
Adalet Komisyonu’nda kabul edilen tasarının Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nde yapılacak oylamada kabul edilmesi bekleniyor.
Ancak ABD’deki kölelik tarihinin incelenmesini isteyen tasarının Senato’da kabul edilmesi için Demokrat Partililere ilaveten Cumhuriyetçi Partili 10 senatörün ‘evet’ oyu vermesi gerekiyor.
Tasarı, 1619 ile köleliğin bu ülkede ortadan kaldırıldığı tarih olan 1865 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’ne zorla getirilen yaklaşık dört milyon Afrikalının torunları için hükümetin ödeyeceği tazminata ilişkin önerilerde bulunacak bir uzmanlar komisyonu kurulmasını gerektiriyor.
Tasarının içeriğinde “Köleliğin adaletsizliği, zulmü, vahşeti ve insanlık dışılığı”na ve siyahi Amerikalı azınlığın bugün hala yaşadığı eşitsizliklere değiniliyor.
Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu Başkanı Demokrat Partili Jerry Nadler, H.R. 40 isimli tasarının çok geç kaldığını ancak yine de tasarının, “Menkul kölelik sırasında Afrikalı Amerikalılara yönelik acımasız kötü muamelenin yanı sıra bugün toplumda var olan kalıcı yapısal ırkçılıkla nasıl mücadele edileceğine dair ulusal bir tartışma başlatmayı amaçladığını” dile getirdi.
Nadler bir önceki açıklamasında, tasarısının ‘geçmişle yüzleşmeyi ve ırksal ayrımcılık konularını daha iyi anlamayı’ hedeflediğini söylemişti.
Temsilciler Meclisi’nin siyahi üyesi Demokrat Partili Sheila Jackson Lee, diğer vekillere yaptığı çağrıda, tarihin acısını görmezden gelmemeleri için çağrıda bulundu.
Lee ayrıca, salı günü siyahi vekillerle bir araya gelen Başkan Joe Biden’ın tasarıyı destekleyeceğine dair söz verdiğini dile getirdi.
ABD Kongresi’nin Cumhuriyetçi Partili üyeleri geçmişte yaşanan sorunları kabul etmekle birlikte böylesi bir komisyonun kurulmasına şiddetle karşı çıkıyor.
Uzmanlardan oluşacak komisyonda 13 kişi yer alacak
Söz konusu tasarının ilk versiyonu bundan 30 yıl önce hazırlanmıştı.
Siyahiler, ABD nüfusunun yüzde 13’ünü oluşturuyor.
Minneapolis’te 25 Mayıs 2020’de polisin siyahi George Floyd’u boynuna çökerek öldürmesinin ardından patlak veren ırkçılık karşıtı kitlesel hareketler dünyaya yayılmış, ABD başta olmak üzere sömürge geçmişine sahip Batılı birçok ülkeyi adım atmaya zorlamıştı.
1960’larda medeni hakları için verilen mücadeledeki ilerlemelere rağmen, Afrikalı Amerikalılar beyazlara göre hala daha düşük eğitim düzeyine ve daha zayıf sağlık sigortası sistemine sahip.
ABD nüfusunun geneline kıyasla orantısız bir şekilde hapsediliyorlar.
Resmi istatistiklere göre, 2019’da siyah bir hane için yıllık gelir 43 bin 771 dolar iken, beyazlar açısından bu rakam 71 bin 664 dolardı.
Tasarı, 13 uzmandan oluşan komisyon kurulmasını öngörüyor.
Komisyon, “kölelik ve Afrikalı Amerikalılara karşı ırksal ve ekonomik ayrımcılık için” tazminat önerileri hazırlayacak.
Uzmanlar, tazminatın nasıl hesaplanacağı, hangi biçimde alınması gerektiği ve kimlerin alabileceği gibi konularda tavsiyelerde bulunacak.
