45. başkomutan töreni boykot eden 4. başkan olacak
Donald Trump, ABD tarihinde halefinin yemin törenine katılmayarak süreç içinde 150 yıllık geleneğe uymayan 4. başkan olacak.
Trump’ın haftalardır kasım seçimlerinin çalındığına yönelik yanlış iddialarda bulunması göz önüne alındığında 20 Ocak’ta Joe Biden’ın yemin törenine katılmayacağına dair spekülasyonlar dolaşıyordu.
ABD Başkanı ancak taraftarlarının geçen hafta çarşamba günü Kongre Binası’nı basmasının ardından seçim yenilgisini kabul etmiş, “usule uygun bir görev teslimine” uyacağını belirtirken Biden’ın yemin töreninde olmayacağını da açıklamıştı.
Trump, Twitter’da “Soran herkese cevabım şudur ki 20 Ocak’taki yemin törenine katılmayacağım” diye yazmıştı.
Ne var ki Twitter’ın, seçimlere yönelik yanlış bilgi yayıp Kongre Binası’nı basan güruhu kışkırttığı gerekçesiyle geçen cuma yasak getirmesiyle birlikte bu ileti Trump’ın paylaştığı son tweet’lerden biri olacaktı.
Trump, 1869’da Andrew Johnson’ın boykotundan sonra halefinin yemin törenini boykot eden ilk ABD başkanı, tarihte de bu şekilde törene katılmayan 4. başkan olacak.
1865’te Abraham Lincoln’ün suikasta uğramasının ardından başkanlık koltuğuna oturan Johnson, kendi partisi içinde bile o kadar rağbet görmüyordu ki Temsilciler Meclisi tarafından azledildi (Senato’daki oylamadaysa bir oy farkla aklandı -ed.n.) ve 1868’de partisindeki aday adaylığı yarışını kaybederek Cumhuriyetçi Ulysess S. Grant’in karşısına çıkma şansını kaçırdı.
1868 seçimleriyle başkanlık kazanamayan Johnson, birkaç metre ötede ezeli rakibi görevi devralmak için yemin ettiği sıradaysa yasaları imzalamak için Beyaz Saray’da kalmayı sürdürdü.
Tarihçiler, Johnson’ın törene katılmama nedeninin, Grant’in törene giderken kendisiyle aynı at arabasında bulunmayı reddetmesi olduğunu söylüyor.
Doğu Connecticut Eyalet Üniversitesi’nden doçent doktor Thomas Balcerski, CNN’e verdiği röportajda, o dönem “son derece yüksek bir kutuplaşma” yaşandığını ve yemin töreni boykotlarının “o zaman için bile uygunsuz bir davranış” sayıldığını belirtti.
1801’de John Adams, 1829’da da oğlu Quincy Adams, bugünün standartlarında bile yaygın olarak hayli düşük sayılabilecek seçim sonuçlarının ardından haleflerinin yemin törenlerine katılmadı.
ABD’nin ikinci başkanı ve seçim kaybeden ilk başkanı olan Adams, 1801’de Thomas Jefferson’ın yemin törenine katılmayı reddetti. Jefferson’ın destekçileri Adams’tan “gudubet (ve) çift cinsiyetli” diye bahsediyordu.
Balcerski’nin CNN’e söylediklerine göreyse “Adams’ın Jefferson’ın yemin törenine katılmamasının ardında, belki de başkentteki siyasi tansiyonu düşürme arzusu” yatıyordu.
Adams’ın oğlu John Quincy Adams da 1828’de seçimlerde ikinci kez rakip olduğu Andrew Jackson’a yenildikten sonra halefinin yemin törenine gitmeyen ikinci başkan olacaktı.
1841’de Martin Van Buren ve 1924’de Woodrow Wilson da haleflerinin yemin törenlerinde bulunmadı. Ancak bu iki başkanın yoklukları aynı şekilde boykot olarak değerlendirilmiyor.
Tarihçiler, Martin Van Buren’la William Henry Harrison ve Woodrow Wilson’la Warren G. Harding arasında herhangi bir hasımlık bulunmadığını, törenlere katılamamalarında sağlık sorunlarının rol oynadığını öne sürüyor.
Halefinin yemin töreni esnasında Van Buren’ın oğlunun hasta olduğu düşünülürken, Wilson’ın halefiyle birlikte törene katılmak üzere yola çıktığı ama inme geçirmesi nedeniyle törende kalamadığı söyleniyor.
Richard Nixon da ikinci dönemi sürerken Ağustos 1974’te istifa ettikten sonra Gerald Ford’un yemin törenine katılmamıştı.
Beyaz Saray Tarih Derneği’ne göre “Görevdeki başkan prosedür esnasında hazır bulunmamışsa bu durum geleneksel bir yemin töreninden ziyade bir başkanlık geçişi olarak değerlendiriliyor.”
