Bölgedeki en iyi ihtimalle müşteri devlet olarak kabul edilen ülkelerin çoğundan farklı olarak Katar, ABD de dahil olmak üzere güçlü Batılı hükümetlerle ilişkilerinde kendine güvenen ve pragmatik bir dış politika göstermiştir.
Katar, bölgedeki Arap Baharı hükümet karşıtı protestoları desteklemeye karar verdiğinde, bunu siyasi bir tepkiye neden olacağını bilerek yaptı. Çoğu bölge ülkesi tarafından bölgedeki istikrarsızlığı teşvik etmek için mali kaynaklarını ve Doha merkezli El Cezire Medya Ağını kullanmakla suçlandı.
Arap Baharı sırasında Katar, geçiş halindeki devletleri desteklemek için Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki değişimi benimsemek için diplomatik arabulucu olarak geleneksel dış politika rolünden uzaklaştı. Bölgesel aktörler Katar’ın yaklaşımını aşırı tepki olarak gördüler ve güdüleriyle ilgili şüphecilik arttı. Böyle bir tepkinin ilk göstergesi 2013 yılında geldi.
Körfez’deki derin siyasi bölünmelere dikkat çeken nadir bir kamuoyu tartışmasında Suudi Arabistan, Bahreyn ve BAE, Doha’nın iç işlerine karıştığı iddiasını protesto etmek için büyükelçilerini Katar’dan geri çekti. Katar ile komşuları arasındaki siyasi ilişkiler 2017 yılında askıya alındı. Suudiler, Emirlikler, Bahreynliler ve Mısırlılar Doha ile tüm bağlarını kestiler ve “terörizmi” desteklediğini ve İran’a çok yakın olduğunu iddia ederek deniz, kara ve hava ablukası uyguladılar.
Abluka, Katar’ın dış politikasıyla angajmanını durdurmadı. Bunun yerine destek artırdı. Filistinlilerin işgal devletinin baskısı altında ezilmesi, İsrail ile normalleşme ortasında ters tepki geldi. Nitekim Dışişleri Bakanı Nuhammed Bin Abdurrahman El-Tani’ye göre, Filistinlilerle çatışma çözülmedikçe Katar’ın ilişkileri normalleştirmesi pek mümkün değil. Ülke işgal altındaki Filistin’deki projeleriyle milyonlarca dolar yardım sağlayarak ilerlemiştir. Yardım dağıtımına yeniden başladı. Mayıs ayındaki İsrail saldırısından bu yana ilk kez kuşatılmış Gazze Şeridi’nde Hamas yönetiminin resmi haber ajansına göre, önümüzdeki günlerde devam edecek bir süreçte para süpermarketler, döviz bayileri ve diğer perakendeciler aracılığıyla ödeniyor. Katar, Gazze elçisi ofisi, Muhammed El-Amadi ile ödemeler konusunda yeniden anlaşmaya vardı ve Çarşamba günü doğrulandı. BM, finansmanın 40 milyon dolar olduğunu söyledi.
Önemli olarak, Katar’ın pragmatik dış politikasını göstermeye devam eden şey, bölgedeki güç dengesini koruma yeteneğiydi. Al Udeid Hava Üssü’ndeki bölgedeki en büyük ABD askeri üssüne ev sahipliği yapıyor. Aynı zamanda, Taliban liderlerinden oluşan bir birlik, hareketin Doha’daki büyükelçiliğinin kurulmasından bu yana Katar’da bulunuyor.
Yerel bir siyasi aktiviste göre, “Bu belki de Katar’ın dış politikasının en karmaşık ve şaşırtıcı niteliği. Savaşan iki tarafın ağırlanabileceğini ve üçüncü bir ülkede göreceli bir uyum içinde yaşamaya devam edebileceğini nasıl açıklıyorsunuz?”
Katar, Taliban’a karşı olumsuz bir küresel tutuma rağmen 2013’te Afganistan İslam Emirliği büyükelçiliğini Doha’da açtı. Hareketi finanse etti ve siyasi entegrasyon sürecini ana akım siyasete başlattı. Bu, Taliban savaşçıları ile Afganistan’daki ABD birlikleri arasındaki düşmanlıkların zirvesinde gerçekleşiyordu. Katar’ın statüsünü küçük bir devletten önemli bir küresel güç aracısına dönüştüren pragmatik uzun vadeli bir vizyondu.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’in Katar’ın Afganistan’da ABD’nin “koruma gücü” olacağı yönündeki yakın tarihli açıklaması hiç şüphesiz Körfez Devletinin dış politikasına duyulan güven oylamasıdır. Reuters’e göre, anlaşma ABD Dışişleri Bakanlığı töreninde imzalandı.
Katar ayrıca ABD adına Afganistan’daki tüm konsolosluk hizmetlerini de sağlayacak. Belki de bu, herhangi bir ülkenin Amerika ile kurduğu en yakın ilişkidir. Bu, Doha’daki hükümet için gerçekten iyi bir haber çünkü ABD’yi yakın müttefiklerine — daha fazla pragmatizm — Türkiye ve İran ile birlikte ekliyor.
Abluka Katar için 2017’de uygulandığında, kurtarmaya gelen Ankara ve Tahran’dı ve bir gecede Katar’a tonlarca yiyecek gönderdi. Şimdi stratejik konumu, Katar’ın bölgenin ötesine bakarken önemli bir siyasi ve diplomatik rol oynamasını sağlayacak.
Katar’ın Afganistan’daki yeni rolü sadece başlangıç olabilir.
MEM
