ABD İsrail’e her yıl milyarlarca dolarlık askeri yardım ve diğer destek paketleri sunmakta.
Gazze’de yaşanan insani felaket, Washington’un, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana diğer tüm ülkelerden daha fazla ABD dış yardımı alan İsrail’e sağladığı milyarlarca dolarlık askeri fon ve diğer yardımlara şartlar getirmesi çağrılarına yol açtı.
Aşağıda, bölgedeki acımasız savaşı devam ederken ABD’nin İsrail’e verdiği desteğin ayrıntıları yer alıyor.
Yasalar hangi yardımları zorunlu kılıyor?
2016 yılında ABD ve İsrail hükümetleri 1 Ekim 2018’den 30 Eylül 2028’e kadar olan dönemi kapsayan 10 yıllık üçüncü bir Mutabakat Zaptı imzaladı.
Mutabakat Zaptı 10 yıl boyunca toplam 38 milyar dolar askeri yardım, 33 milyar dolar askeri teçhizat alımı için hibe ve 5 milyar dolar füze savunma sistemleri sağlıyor.
İsrail hangi gelişmiş silah sistemlerini alıyor?
İsrail, bugüne kadar yapılmış teknolojik açıdan en gelişmiş savaş uçağı olarak kabul edilen F-35 Müşterek Taarruz Uçağı’nın ilk uluslararası kullanıcısıdır.
İsrail 75 adet F-35 satın alma sürecinde ve -geçen yıl itibariyle- 36 adedini teslim aldı ve bunların bedelini ABD’nin desteğiyle ödedi.
ABD ayrıca İsrail ile Lübnan merkezli Hizbullah arasındaki 2006 savaşından sonra geliştirilen Demir Kubbe kısa menzilli roket savunma sisteminin geliştirilmesi ve devreye sokulmasında da İsrail’e yardımcı oldu.
ABD, bu sistemin önleyici füzelerini yenilemesine yardımcı olmak için İsrail’e defalarca yüz milyonlarca dolar yardım gönderdi.
Washington ayrıca İsrail’in 100 kilometre ve 200 kilometre mesafeden ateşlenen roketleri vurmak üzere tasarlanan “Davud Sapanı” (David’s Sling) sisteminin geliştirilmesini de finanse etti.
İsrail Gazze’ye karşı devam eden saldırıları için daha fazlasını alacak mı?
Geçen yıl Başkan Joe Biden Kongre’den, Ukrayna için 60 milyar dolar, Tayvan’a destek ve milyarlarca dolarlık insani yardımın yanı sıra İsrail için 14 milyar dolar içeren 95 milyar dolarlık ek harcama tasarısını onaylamasını talep etti.
Bu paket Şubat ayında Senato’dan yüzde 70 destekle geçti ancak Cumhuriyetçi liderlerin Ukrayna’ya daha fazla fon sağlanmasına karşı çıkmaları nedeniyle oylamaya sunmayacakları Temsilciler Meclisi’nde bloke edildi.
Ayrıca, Filistinli sağlık yetkililerine göre Gazze’de 33.000’den fazla sivilin ölümüne neden olan bir askeri harekat yürütürken İsrail’e daha fazla para gönderilmesine karşı çıkan bir avuç sol eğilimli Demokrat’ın direnişiyle de karşı karşıya.
Washington İsrail’i başka nasıl destekliyor?
ABD uzun zamandır BM Güvenlik Konseyi’ndeki veto yetkisini İsrail’i eleştiren kararları engellemek için kullanıyor. Gazze’de altı aydır süren savaşın başlarında, acil ateşkes çağrılarını içeren önlemleri veto etmişti.
Bir kararın Güvenlik Konseyi’nden geçebilmesi için en az dokuz lehte oy alması ve ABD, Fransa, İngiltere, Rusya ya da Çin tarafından veto edilmemesi gerekiyor. Geçen ayın sonlarında Washington, ateşkes talep eden bir karar tasarısını veto etmek yerine çekimser kalarak İsrail’e yönelik geleneksel korumasını bir kenara bıraktı, ancak kısa metni ‘bağlayıcı değil’ olarak tanımladı.
Washington başka konularda da İsrail’in yanında yer aldı. Eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump, İsrail’in Filistinlilere yönelik muamelesini eleştirmesini gerekçe göstererek ABD’yi dünyanın en önemli insan hakları organı olan BM İnsan Hakları Konseyi’nden çekti.
Yine Trump döneminde Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nden de kısmen kendi yönetiminin İsrail’e karşı önyargılı olduğu gerekçesiyle ayrıldı.
Trump ayrıca 2017 yılında Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyarak onlarca yıllık ABD politikasını tersine çevirdi.
Müslüman, Yahudi ve Hıristiyan dinleri için kutsal olan yerlere ev sahipliği yapan Kudüs’ün statüsü, İsrail ile Filistinliler arasında bir barış anlaşmasına varılmasının önündeki en büyük engellerden biri olarak duruyor.
Kaynak: Mepa News, Reuters
