Trump yönetimindeki ABD, Mart 2015’ten bu yana, Suudi Arabistan’ın önderliğindeki Arap askeri koalisyonunun Yemen’deki İran destekli Husilere karşı yürüttüğü operasyonda verdiği askeri, siyasi ve lojistik yardımlarla hayati bir rol oynadı.
Trump yönetiminin koalisyonu desteklemedeki bu etkili rolü, Husilerin sürekli olarak ABD’yi koalisyonun askeri operasyonlarına liderlik etmekle suçlamasına neden oldu.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, 2014’ten bu yana süren savaşta 12 bini sivil olmak üzere 112 bin kişi yaşamını yitirdi. Ayrıca yaklaşık 30 milyonluk Yemen nüfusunun yüzde 80’i dünyanın en kötü insani krizinde hayatta kalmak için insani yardıma ihtiyaç duyuyor.
Arap Koalisyonu, operasyonlar başladığından bu yana ağır insan hakları ihlalleri yapmak ve binlerce sivilin ölümüne veya yaralanmasına neden olmakla suçlandı.
Ayrıca BM de koalisyonu Yemen’in birçok bölgesinde gerçekleştirilen hava saldırılarında çok sayıda sivilin öldürülmesinden sorumlu tuttu.
Öte yandan koalisyon hatalar yapıldığını ve bazı operasyonların yüzlerce kişinin ölümüne veya yaralanmasına neden olduğunu kabul ederken, diğer yandan Yemen’deki insan haklarına ve sivillerin korunmasına bağlılık gösterdiğini de savunuyor.
– Biden döneminde ABD’nin Suudi Arabistan politikalarına karşı duruşu değişebilir
Biden’ın ise büyük oranda, özellikle de büyük acılara sebep olan ve milyonlarca Yemenliyi açlığın pençesine atan Yemen savaşı kararına ilişkin konular olmak üzere Suudi veliaht prens Muhammed bin Salman’ın politikalarına karşı olduğu düşünülüyor.
Biden Demokrat Parti’nin kendisini resmen aday göstermesi sonrası verdiği mesajda, döneminde Riyad’a karşı nasıl bir yaklaşım gösterileceğine açık bir şekilde ortaya koymuştu.
Biden “(Suudi Arabistan) Krallık ile ilişkilerimizi yeniden gözden geçireceğiz. ABD’nin Suudi Arabistan’a Yemen savaşı için verdiği desteği keseceğiz. Amerika’nın petrol satın almak ve silah satmak için kendi değerlerini görmezden gelmeyeceğini temin ediyoruz.” vurgusu yapmıştı.
YEMEN HÜKÜMETİ SAVAŞIN SONRA ERMESİ İÇİN BİDEN İLE ÇALIŞMA ÇAĞRILARI YAPIYOR
Hükümet raporlarına göre, savaş nedeniyle 80 milyar dolar ekonomik kayba uğrayan en fakir Arap ülkesi konumundaki Yemen’de, savaşı sona erdirmek ve barışı sağlamak için Biden’a gelecek dönemde birlikte çalışma yönünde artan bir talep var.
Yemen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Muhsin Salih el-Ahmar, Biden’a gönderdiği tebrik mektubunda yönetimin Yemen’de barışı sağlamak ve “İran’ın kargaşa çıkarmasını” durdurmak için çalışma çağrısı yaptı.
Cumhurbaşkanı Danışmanı ve Yemen Meclis Başkanı Yardımcısı Abdulaziz Cabbari de sosyal medyadan yaptığı paylaşımda “Biden’ın zaferine yalnızca Yemen’in çıkarları açısından bakıyoruz. ABD’de yönetiminin değişmesi ülkemizde barışın sağlanması için kullanılması gereken iyi bir fırsattır.” ifadelerini kullandı.
ABD’NİN KOALİSYONA DESTEĞİ KESMESİ HUSİLERİ RAHATLATABİLİR
Öte yandan Yemen’de Biden’ın zaferiyle ilgili iyimser bakış açısına karşı, Biden yönetiminin meşru hükümeti destekleyen koalisyona desteği çekmesi sebebiyle Husilerin ülkedeki etkisinin sürmesine yol açacağı ve bunun sadece Husilerin işine yarayacağına inananlar da mevcut.
Husilerden Biden’in kazanmasının Yemeni etkileme olasılığı konusunda henüz net bir tutum olmasa, oluşturacağı rahatlamaya işaret eden açıklamalar yapılıyor.
Husilere bağlı Yüksek Devrim Komitesi Başkanı Muhammed Ali el-Husi, Twitter’dan yaptığı, “ABD seçim sonuçlarına yönelik çok sayıda tepki, Trump’ın politikasının dünyada verdiği zararı doğruluyor.” ifadelerini kullandı.
Husi müzakere heyeti üyesi Abdulmelik el-Acri ise Twitter üzerinden “Trump’ın çılgınlığı sona erdi, geriye Yemen’e yönelik çılgın düşmanlığının deliliğinin sona ermesi kaldı.” ifadelerini paylaştı.
BİDEN YÖNETİMİ SUUDİ ARABİSTAN’A YEMEN KONUSUNDA BASKI YAPABİLİR
Yemen’deki 6 yıllık savaşın ardından, gelecek ABD yönetiminin Yemen konusunda Suudi Arabistan ile ilişkilerini değiştirmesi bekleniyor.
ABD’nin koalisyona sağladığı askeri ve lojistik desteği azaltması beklenen Biden, krize siyasi bir çözümü desteklemek ve teşvik etmek için etkili bir şekilde çalışabilir ya da Suudi Arabistan’a bu konuda baskı yapabilir.
ABD Kongre üyeleri daha önce birçok defa Suudi Arabistan’a silah satışına son verilmesi çağrısında bulunarak Yemen’deki sivillerin yaşamları üzerindeki etkilerini gündeme getirmişlerdi.
Demokrat Parti’den ABD Temsilciler Meclisinden Ro Khanna Biden’ın kazandığının duyurulmasından bir süre sonra, ABD’nin Yemen’de devam eden Suudi Arabistan öncülüğündeki savaşı finanse etmeyi durduracağını söylemişti.
Beklentiler, gelecek ABD yönetiminin Yemen savaşını sona erdirmek için diplomatik olarak harekete geçeceği ya da sivil can kayıplarının azaltılması, insan hakları ihlallerini durdurulması için koalisyona karşı hesap verme kartını oynayacağı, aynı zamanda Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) silah satışlarını azaltacağı yönünde.
