ABD federal sağlık yetkilileri Juul’dan elektronik sigaralarını ABD pazarından çekmesini istedi. Talimat, gençler arasında elektronik sigara kullanımında ulusal bir artışa yol açmakla suçlanan, güç durumdaki şirkete son darbe oldu.
Eylem, Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) yıllarca süren gecikmelerden sonra milyarlarca dolar değerindeki elektronik sigara endüstrisine bilimsel inceleme ve düzenleme getirme çabasının bir parçası.
“Piyasadan çekilmeli”
FDA, Juul’un elektronik sigara cihazı ile tütün ve mentol aromalı kartuşlarını satmayı durdurması gerektiğini söyledi. Halihazırda piyasada olanların kaldırılması gerektiğini bildiren FDA, tüketicilerin Juul’un ürünlerine sahip olmalarının veya kullanmalarının kısıtlanmadığını kaydetti.
Piyasada kalabilmek için şirketler elektronik sigaralarının halk sağlığına fayda sağladığını göstermeliler. Yani bu ürünler kullanan yetişkinlerin, geleneksel sigarayı bırakmalarının veya azaltmalarının olası olduğunu, gençlerin ise e-sigaralara bağımlı olma olasılığının düşük olduğunu kanıtlamaları anlamına geliyor.
FDA, Juul gibi en büyük satıcılardan bazılarının, genç elektronik sigara kullanıcılarının artışında “orantısız” bir rol oynamış olabileceğini kaydetti. FDA yaptığı açıklamada, Juul’un başvurusunun, ürünlerini pazarlamanın “halk sağlığının korunması için uygun olacağını” göstermek için yeterli kanıt sağlamadığını belirtti.
Juul yorum taleplerine henüz yanıt vermedi.
FDA’in yazılı açıklamasında, Juul’un başvurusunun denetçiler açısından önemli sorular ortaya çıkardığı ve potansiyel riskleri değerlendirmek için yeterli bilgi içermediği ifade edildi. FDA, şirketin araştırmasının, Juul’un kartuşlarındaki potansiyel olarak zararlı kimyasal maddeler gibi konular hakkında “yetersiz ve çelişkili veriler” içerdiğini bildirdi.
FDA tütün merkezi müdür vekili Michele Mital, “İlgili sağlık risklerini belirlemek için gereken veriler olmadan FDA pazarlama reddi emirlerini yayınlıyor” dedi.
FDA bazı elektronik sigara başvurularını ise kabul etti. Geçen sonbahardan bu yana R.J. Reynolds, Logic ve diğer bazı şirketlerin tütün aromalı e-sigaralarına onay verildi.
Ancak endüstri aktörleri ve tütün karşıtı savunucular, bu ürünlerin ABD’deki altı milyar dolarlık e-sigara pazarının sadece küçük bir yüzdesini oluşturmasından şikayetçi.
Denetçiler, satışların düşmesine rağmen en çok satan elektronik sigara markası olmaya devam eden Juul dahil pazar liderlerinin cihazları konusunda karar vermeyi defalarca ertelediler.
Geçen yıl FDA, reşit olmayan gençlere yönelik potansiyel çekiciliği nedeniyle, bir milyondan fazla e-sigara ve ilgili ürün için yapılan başvuruları reddetti.
Amerikan Akciğer Derneği, kararı “gecikmiş ve memnuniyet verici” olarak nitelendirdi ve Juul’u gençliğe e-sigarayı teşvik etmekle suçladı.
E-sigaralar ilk olarak ABD’de on yıldan fazla bir süre önce, sigara içenlere daha az zararlı bir alternatif sağlama vaadiyle ortaya çıktı. Cihazlar, nikotin solüsyonunu, tütünün yakılmasıyla üretilen toksik kimyasalların çoğunu yok ederek, solunan bir buhara dönüştürüyor.
Ancak yapılan araştırmalar, cihazların sigara içenlerin sigarayı gerçekten bırakmalarına yardımcı olup olmadıkları konusunda çelişkili sonuçlar ortaya koydu. FDA’in elektronik sigara ürünlerini ve bu iddiaları kontrol etme çabaları, endüstri lobiciliği ve birbirleriyle rekabet içindeki siyasi çıkarlarca defalarca yavaşlatıldı.
Elektronik sigara pazarı, çeşitli tatlarda ve güçlerde bir dizi cihaz ve nikotin solüsyonu satan yüzlerce şirket sayesinde büyüdü.
Juul’un yüksek nikotinli, meyve aromalı kartuşlarının ortaokul ve lise öğrencileri arasında hızla ülke çapında bir tutkuya dönüştüğü 2018’de, elektronik sigara sorunu yeni bir aciliyet kazandı. Şirket, isim yapmış gençlerin evsahipliği yaptığı konserlerde ve partilerde ücretsiz Juul ürünlerini dağıtmayı da içeren erken pazarlama uygulamalarıyla ilgili, bir dizi federal ve eyalet bazında soruşturmayla karşı karşıya.
Şirkete 2019 yılında tüm reklamlarını durdurması, meyve ve tatlı tadı verenleri ortadan kaldırması yönünde baskı yapıldı. Ertesi yıl FDA, küçük e-sigara cihazlarındaki aromaları sadece tütün ve mentol ile sınırlandırdı. Ayrıca Kongre, tüm tütün ve elektronik sigara ürünleri için satın alma yaşını 21’e çıkardı.
Ancak e-sigaraların piyasada kalması gerekip gerekmediği sorusu hala ortada.
Juul en çok satanlar arasında kalırken, yakın tarihli bir federal anket, gençlerin markadan uzaklaştığını gösteriyor. Geçen yılki anket, Juul’un düzenli olarak elektronik sigara kullanan liseliler arasında dördüncü en popüler marka olduğunu gösterdi.
En popüler marka, pembe limonata, çilek ve mango gibi tatlarda gelen Puff Bar adlı tek kullanımlık bir e-sigara oldu. Bu şirketin tek kullanımlık e-sigaraları, yakın zamana kadar FDA’in yetki alanı dışında olan sentetik nikotin kullandıkları için yönetmeliğin dışına çıkabilmişti. Kongre kısa süre önce bunu değiştirdi.
Sonuç olarak anket, pandemi sırasında evden eğitime geçmeleri nedeniyle gençlerin elektronik sigara kullanma oranında yaklaşık yüzde 40’lık bir düşüş olduğunu gösterdi. Yine de federal yetkililer, sonuçların ilk kez sınıflar yerine çevrimiçi olarak toplandığı için, yorumlanması konusunda uyarıda bulundular.
Stanford Üniversitesinden iki öğrencinin kurduğu Juul, 2015 yılında piyasaya sürüldü ve iki yıl içinde elektornik sigara pazarının zirvesine tırmandı.
Kısmen tütün devi Altria’ya ait olan Juul, halen ABD e-sigara pazarının yaklaşık yarısını elinde bulunduruyor. Şirket bir zamanlar pazarın yüzde 75’ten fazlasına hükmediyordu.
FDA bu hafta ayrıca, belirli tütün ürünlerinin bağımlılıklarını azaltmak maksadıyla maksimum nikotin seviyesi belirleme planlarını da açıkladı. FDA, gençleri e-sigara kullanımının potansiyel riskleri konusunda uyarmayı amaçlayan bir multimedya halk eğitimi kampanyasına yatırım yaptığını da kaydetti.
