ABD, Meksika üzerinden ülkeye girmek isteyen ve Rus işgalinden kaçan Ukraynalılar’ın ülkeye kabul işlemlerini önemli ölçüde hızlandırıyor.
Yetkililere göre, ABD sınırında bulunan Tijuana kentinde, mültecileri kabul merkezi olarak kullanılan devlete ait bir dinlenme ve eğlence tesisinde yaklaşık bin mülteci bulunuyor. İki gün önce çocukların futbol oynadığı bir tentenin altında artık sıra sıra dizili insanlar ve ranzalar var.
ABD’de kendilerini ağırlayabilecek dostları ve aile yakınları bulunan, ayrıca ABD’nin kendileri için Avrupa’ya göre daha uygun bir barınak olacağını düşünen Ukraynalılar için Tijuana bir anda son durak haline geldi.
Çoğunluğu ABD’nin batısındaki Slav kiliselerinden olan bir gönüllüler koalisyonunun, her gün yüzlerce mülteciyi Tijuana havaalanından, ABD yetkilileri tarafından kabul edilmeleri için iki ila dört gün bekledikleri geçici barınaklara yönlendirmesi sosyal medyada hızla yayılıyor. ABD ve Meksikalı yetkililerle birlikte hareket eden gönüllüler, iki haftadan daha kısa süre içinde gıda, güvenlik, ulaşım ve barınak sağlanması konusunda son derece verimli bir çalışma yürüttü.
24 memurla günde yüzlerce kişinin işlemi yapılıyor
Tijuana’nın göçmen işleri müdürü Enrique Lucero, Amerikalı yetkililerin, Ukraynalılar’ı San Diego’da geçici olarak halka kapatılan bir yaya geçidine almaya başladığını ve orada 24 memurla günde 578 kişinin işlemlerini yapmayı umduklarını söyledi.
Bekleme listesine erişimi olan gönüllülerden Vlad Fedoryshyn, ABD’nin 24 saat içinde 620 Ukraynalı’nın işlemini yaptığını, bu arada günde yaklaşık 800 kişinin de Tijuana’ya gelmeye devam ettiğini belirtti. Gönüllüler, ABD’nin daha önce günde sadece birkaç yüz Ukraynalı’yı kabul ettiğini söylüyor.
ABD Gümrük ve Sınır Muhafaza (CBP) kurumu, işlemlerle başa çıkabilmek için San Diego tesislerini genişlettiklerini belirtti, ancak son iki gün içindeki faaliyetler ve planlamalara ilişkin rakam vermedi.
Gönüllüler, bekleme listesi için not defteri yetmeyince telefon uygulamasına geçti
Ukraynalılar düzenli aralıklarla kalabalık durumdaki merkeze geldiler ve sonra büyük boy valizleriyle ayrıldılar. Bazıları, havanın çok sıcak olmasına rağmen kışlık paltolar giyiyorlardı.
ABD sınırındaki en işlek sınır kapısının yakınında yüzlerce Ukraynalı’yı barındıran Tijuana’daki bir kamp kapatıldı. Mülteciler beklemek için dinlenme merkezine, kiliselere ve otellere dağıldı.
Ukrayna bayrağını temsilen mavi ve sarı rozetler takan, ancak grup adı veya lideri olmayan gönüllüler, not defterlerinde bir bekleme listesi oluşturdular, ama ardından genelde kiliseye katılanları saymak için kullanılan bir telefon uygulamasına geçtiler. Ukraynalılar’a, sıraları yaklaştıkça bir ABD sınır kapısına gitmeleri söylendi. Sistemi organize edenler, bunu bir restoranda masa beklemeye benzetti.
Tijuana havaalanında, başkent Mexico City veya Cancun’da Meksika’ya turist olarak giren yorgun yolcular, terminalde girişinde siyah kalemle “Yalnızca Ukraynalı Mülteciler için” ibaresinin yazılı olduğu derme çatma bir dinlenme salonuna yönlendiriliyor. ABD’ye girmek için kayıt yaptırılabilecek tek yer burası.
Salı günü bekleme listesinde 973 aile veya bekar yetişkin vardı.
“Hükümetin çözemeyeceğini anlayınca sorunu biz çözdük”
San Diego’da Chula Vista semtinde bulunan Calvary Kilisesi’nin papazı Phil Metzger, “Hükümetin çözemeyeceği bir sorunumuz olduğunu fark ettik, bu yüzden biz çözdük” dedi. Mülteciler Calvary Kilisesi’nde şişme yataklarda ve sıralarda uyuyorlar.
Daha önce dini çalışmalar için Ukrayna ve Macaristan’a gitmiş olan Metzger, durumu “koli bandı ve yapıştırıcı” olarak adlandırıyor, ancak mülteciler bunu, milyonlarca Ukraynalı’nın doldurduğu Avrupa ülkelerine tercih ediyorlar.
Başkan Joe Biden yönetimi 100 bin kadar Ukraynalı’yı ülkeye kabul edeceğini söyledi, ancak halen Meksika büyük sayılar üreten tek rota konumunda. Avrupa’daki ABD konsolosluklarında randevular kısıtlı ve mültecilerin yeniden yerleştirilmesi zaman alıyor.
ABD yönetimi, 30 Eylül’de sona erecek 12 aylık dönem için mülteci üst kotasını 125 bin olarak belirledi, ancak 31 Mart’a kadar 704 Ukraynalı dahil, sadece 8 bin 758 mülteciyi kabul etti. Bir önceki yıl mülteci sayısı 62 bin 500’le sınırlanmıştı, ancak 803 Ukraynalı dahil olmak üzere sadece 11 bin 411 kişi ülkeye alınmıştı.
Yönetim, Amerikan askerlerinin geçen yıl Afganistan’dan ayrılmasından sonra 76 bin Afgan’ın şartlı olarak çeşitli ABD havaalanlarından ülkeye girmelerine izin verdi. Ancak Ukraynalılar için benzer bir durum sözkonusu değil. Sınır dışı edilmeye karşı geçici koruma sağlayan şartlı iznin süresi Afganlar için genelde iki yıl, Ukraynalılar içinse bir yıl.
Pandemi yüzünden sığınma başvurularına getirilen kısıtlamalar tüm ülkelerin vatandaşları için 23 Mayıs’ta sona erecek. Ukraynalılar’ın ABD’ye gelişi de, Biden yönetiminin kısıtlamaların sona ermesi nedeniyle sığınmacı sayısında beklenen büyük artışa hazırlandığı bir döneme denk geliyor.
