ABD’nin Minneapolis kentinde on bir ay önce polis şiddeti ve ırkçılığın protesto edildiği gösterilere yol açan George Floyd’un gözaltı sırasında ölümüne ilişkin davada, polis memuru Derek Chauvin’in yargılanmasına başlandı.
Gözaltı sırasında George Floyd’un boynuna diziyle 9 dakika boyunca baskı uygulayarak nefessiz kalmasına ve ölmesine neden olan eski polis memuru Derek Chauvin, ikinci ve üçüncü derece cinayet ve kasıtsız adam öldürme suçlamalarıyla karşı karşıya. Davaya ve yargılamanın bundan sonraki seyrine ilişkin önemli ayrıntıları VOA Türkçe derledi.
Duruşma nasıl başladı?
Minnesota savcısı Jerry Blackwell, bugün başlayan duruşmanın başında yaptığı konuşmada, Minneapolis polis rozetini taşıyan polis memurlarının gereksiz güç ve şiddete başvurmamaya yemin ettiklerini hatırlattı. Savcı, 25 Mayıs günü Derek Chauvin’in George Floyd’un vücuduna “aşırı ve makul olmayan güç kullanarak rozetine ve ettiği bu yemine ihanet ettiğini” söyledi.
Savcı Blackwell, Chauvin’in diziyle Floyd’un boynuna bastırdığı anı gösteren ve görgü tanıklarından biri tarafından çekilen görüntüden bir kare gösterdi, duruşmada daha sonra sosyal medyada paylaşılan görüntü de izletildi.
Savcı Blackwell, elleri kelepçeli George Floyd’un 27 kez nefes alamadığını söylemesine rağmen polis memuru Derek Chauvin’in dizini Floyd’un ensesinden çekmediğini ve George Floyd’un hareketsiz kaldığını söyledi.
Derek Chauvin için “Dizlerini Floyd’un boynuna ve sırtına bastırdı ve nefesini – hayır hanımefendiler ve beyefendiler- hayatını sıkıp alana kadar onu ezdi” ifadelerini kullandı.
Savunma avukatı Eric Nelson ise Derek Chauvin’in George Floyd’u polis arabasına almaya çalışan diğer polis memurlarına yardım etmek için olay yerine gittiğini belirterek, “19 yıllık kariyeri boyunca eğitimini aldığı şeyi yaptı” dedi.
Nelson, George Floyd’da nefessiz kalarak boğulmanın önemli göstergelerinden hiçbirinin görülmediğini ve Floyd’un vücudunda fentanil ve metamfetamin olduğunu savundu.
Savunma avukatı Floyd’un ilaç kullanımının kalp rahatsızlığı ve yüksek tansiyon gibi sağlık sorunlarıyla birleştiğini ve adrenalinin de etkisiyle kalp ritmi bozukluğu sebebiyle öldüğünü söyledi.
Duruşma öncesinde, Pazar günü George Floyd’un gözaltına alındığı noktadan birkaç blok ötede yapılan anma törenine Floyd’un ailesi katıldı. Törende konuşan George Floyd’un kardeşi Philonise Floyd, Chauvin’in suçlu bulunacağı konusunda inançlı olduğunu belirtti, olay anına ilişkin görüntünün bir kanıt olduğunu söyledi.
Yargılama ne kadar sürecek?
Eski polis memuru Derek Chauvin’in yargılandığı davanın yaklaşık dört hafta boyunca devam etmesi bekleniyor.
İkinci derece cinayet suçlamasında savcılık, Derek Chauvin’in davranışının Floyd’un ölümünde önemli bir faktör olduğunu kanıtlamak zorunda. Üçüncü derece cinayet suçlamasında da savcılığın, Chauvin’in davranışının Floyd’un ölümüne yol açtığı, düşüncesizce ve insan hayatını hiçe sayarak hareket ettiğini kanıtlaması gerekiyor.
Kasıtsız adam öldürme suçlamasında ise Chauvin’in makul olmayan bir riske yol açan ihmal sebebiyle Floyd’un ölümüne yol açtığına ilişkin delile ihtiyaç var.
Jüri seçimi nasıl yapıldı?
Yalnızca ABD’de değil tüm dünyada gösterilerin patlak vermesine yol açan George Floyd’un ölümüne ilişkin davada 8 Mart’ta başlayan jüri seçimi yaklaşık üç hafta sürdü.
Yargıç Peter Cahill, Amerika çapında büyük yankı uyandıran davada tarafsız bir jüri oluşturmanın zorluklarını gözönünde bulundurarak jüri seçimine üç haftalık süre ayırdı. Mahkeme, jüri adaylarına olağandışı derecede ayrıntılı, 16 sayfalık bir anket gönderdi. Ankette olası jüri üyelerine Floyd’un ölümü hakkında ne bildikleri ve Siyahların Hayatı Önemlidir (Black Lives Matter) hareketi hakkında ne düşündükleri soruldu.
Davada jüri olarak görev yapanlara dış dünyadan etkiyi bir kenara bırakıp bırakamayacakları ve sadece kanıtlara göre karar verip veremeyecekleri soruları yöneltildi. Jüri üyelerinin tamamı bunu yapabileceklerini söyledi.
Mahkeme belgelerine göre jüri altı beyaz kadın, üç beyaz erkek, üç siyah erkek, bir siyah kadın ve iki çok ırklı kadından oluşuyor. Üç de yedek jüri üyesi belirlendi. Minneapolis kenti nüfusunun yüzde 20’si siyah.
Jüri üyelerinin tamamı, George Floyd’un gözaltına alındığı anı gösteren görüntünün bir kısmını izlediklerini belirtirken, bazıları da polis memuru Derek Chauvin hakkında olumsuz bir yargıya sahip olduklarını; ancak davanın seyri boyunca bu görüşü bir kenara bırakabileceklerini kaydetti.
Ne olmuştu?
Minnesota eyaletinin Minneapolis kentinde siyah George Floyd, beyaz polis memuru Derek Chauvin ve beraberindeki polis memurları tarafından, 25 Mayıs 2020’de sigara almak için 20 dolarlık sahte banknot kullandığı gerekçesiyle gözaltına alınmıştı.
Olay anına ilişkin çekilen ve duruşma salonunda da izletilen görüntüde, gözaltı sırasında polis memuru Chauvin’in George Floyd’un boynuna diziyle yaklaşık dokuz dakika bastırdığı görülmüştü.
Derek Chauvin ve beraberindeki diğer üç polis memuru, 46 yaşındaki siyah George Floyd’un hayatını kaybetmesinden bir gün sonra görevden alınmıştı.
George Floyd’un bu şekilde yaşamını yitirmesi, uzun bir süredir polisin siyahlara yönelik muamelesinin tartışıldığı ABD’de sert tepkiye yol açmış, Black Lives Matter (Siyahların Hayatı Önemlidir) hareketi öncülüğünde başkent Washington dahil olmak üzere ülke genelinde protesto gösterileri düzenlenmişti.
Davada, Chauvin’in davranışının Floyd’un ölümüne neden olup olmadığı sorusuna yanıt aranıyor. Savcılık Chauvin’in Floyd’un boynuna yaklaşık 9 dakika süren baskısının Floyd’un bilincini kaybetmesinde ve yaşamını yitirmesinde çok önemli bir etken olduğunu iddia ediyor.
Chauvin’in avukatları ise jüri üyelerini George Floyd’un vücudunda bulunan bağımlılık yapıcı ağrı kesici fentanilin Floyd’un ölümünde daha önemli bir rolü olduğu konusunda ikna etmeye çalışıyor.
Yapılan otopside George Floyd’un vücudunda fentanil ve metamfetamin bulunmuş; ancak ölüm sebebi olarak dizginleme ve boyun bölgesine baskı sebebiyle ani kalp durması gösterilmişti.
Derek Chauvin, suçu bulunması halinde 40 yıla kadar hapis cezası alabilir. Ancak hukuk uzmanları şimdiye kadar ABD’de polis memurlarının yargılandıkları davalarda bir vatandaşı öldürmekten suçlu bulunmadıklarına da dikkat çekiyor.
Geçtiğimiz hafta Minneapolis belediyesi ve George Floyd’un ailesi arasında varılan anlaşma kapsamında belediyenin aileye 27 milyon dolar tazminat ödenmesine karar verilmişti.
Nasıl önlemler alındı?
Minneapolis kent merkezinde Hennepin İlçe Hükümet Merkezi binası içindeki mahkeme salonunda görülen dava için geniş güvenlik önlemleri alındı. Bina, davanın protesto eylemleri nedeniyle sekteye uğraması riski karşısında dikenli tel örgüyle ve beton barikatlarla çevrildi.
Duruşma başlamadan önceki günlerde protestocular zaman zaman mahkeme binası önünde toplanarak, “Chauvin’i mahkum edin”, “Dünya izliyor” şeklinde sloganlar attı.
Dava, sivilleri öldüren polis memurlarının nadiren cezalandırıldığı ABD’de, siyahlara karşı şiddet kullanan polis memurlarının sorumlu tutulması açısından bir dönüm noktası haline geldi.
Duruşma salonunda George Floyd’un ailesi için bir sandalye, davada sanık olarak yargılanan Derek Chauvin’in ailesi için de bir sandalye ayrıldı. Duruşma salonunda gazeteciler için de iki sandalye ayrıldı.
Basın mensupları dönüşümlü olarak bu sandalyeleri kullanarak duruşmayı takip ediyor. Duruşma salonunda Corona virüsü pandemisi sebebiyle pleksi bariyerler ve dezenfektan üniteleri de dikkat çekti.
