Yaklaşan NATO Zirvesi öncesi İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılım başvurusu ve Türkiye’nin bu konudaki şerhi gündemdeki yerini koruyor. Uzmanlar, bu zirveden iki ülkenin NATO’ya katılımı yönünde bir karar çıkmayacağını ancak Türkiye’nin terör konusundaki tezlerini masaya koyacağını ifade ediyor.
İspanya’nın başkenti Madrid’de 28-30 Haziran’da yapılacak NATO Zirvesi’nin ana konusu Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katılım başvurusu olacak.
Bu kapsamda Türkiye’nin NATO çatısı altında İsveç ve Finlandiya ile görüşmeleri sürüyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal’ın son iki gündür Brüksel yaptığı görüşmelere İsveç ve Finlandiyalı temsilcilerin yanı sıra üst düzey NATO yetkilileri de katılıyor.
Bu süreçte karşılıklı mektuplaşmalar da sürüyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu konuda yaptığı açıklamada, “İki ülkenin üyelik süreciyle ilgili iki ülkeye belge verdik. Onlardan mektuplar da geldi. Daha sonra NATO Genel Sekreteri devreye girdi, Sayın Cumhurbaşkanımızla telefonla görüştüler ve NATO Genel Sekreteri’nin Özel Kalem Müdürü, idarenin başındaki kişi Ankara’ya geldi. Daha sonra onlar bir belge gönderdiler, üçlü bir şekilde imzalanabilecek bir belge. Biz bu belgeleri yetersiz bulduk, kendi karşı belgemizi gönderdik ‘Bunun üzerinden ancak müzakereye devam edilebilir’ dedik” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin bu konudaki kararlı tutumu sürerken İsveç’ten de terör örgütü PKK/YPG propagandasına dair görüntülere her geçen gün yenileri ekleniyor.
NATO karargâhının tutumu ise Türkiye’nin güvenlik endişelerinin ciddiye alınması gerektiği yönünde. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin pek çok açıdan kilit rol oynayan, hayati bir müttefik olduğunu, bu nedenle meşru endişelerinin giderilmesi için çalışıldığını söylüyor.
Madrid zirvesinden karar çıkar mı?
Peki, NATO Zirvesi’nde İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine dair bir gelişme bekleniyor mu?
Türkiye’nin bu konudaki tutumu, İsveç ve Finlandiya’nın PKK/YPG konusunda gerçekçi adımlar atmadığı sürece kararlılığını koruma yönünde görülüyor. Yunanistan’ın daha önce Makedonya’yı isim değişikliği yapmadığı için yıllarca bekletmesi de örnek gösteriliyor.
Stoltenberg de NATO Zirvesi’nde söz konusu ülkelerin katılımı için bir anlaşmaya varılıp varılmayacağıyla ilgili soru üzerine, Türkiye’nin endişelerine bir an önce yanıt verilerek sorunun çözülmesi için çalışıldığını, ancak zirvenin bu konuda bir süre bitimi niteliğini taşımayacağını dile getirdi.
‘Türkiye prensipte NATO’nun genişlemesini kabul ediyor’
Eski Hava Kuvvetleri İstihbarat Daire Başkanı ve Politik Merkez adlı düşünce kuruluşunun yöneticisi emekli Albay Gürsel Tokmakoğlu da Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, Madrid’de yapılacak zirvenin Türkiye’nin terör konusundaki tezlerinin tekrar gündeme getirilmesi açısından önem taşıdığını ifade etti.
Tokmakoğlu, “Türkiye prensipte NATO’nun genişlemesini kabul ediyor. Fakat NATO üyelerinin terör konusunda Türkiye’nin taleplerini yerine getirmeyen bir tutumları var. Ukrayna’daki krizin ardından NATO’nun genişlemesi söz konusu olunca da Türkiye’nin tavrı yine olumlu olmuştu. İsveç ve Finlandiya konusu Türkiye’nin NATO içindeki pozisyonunu ve iddialarını ortaya koyan somut bir konu. Yani NATO’nun artık terör örgütleri ayrımını yapması gerektiği konusunda çok güzel bir fırsat penceresi açıldı” dedi. Tokmaoğlu’nun vurguları şöyle oldu:
“Türkiye bu konuyu pazarlık haline getirmek istemiyor. Türkiye prensip olarak terörle mücadelede NATO üyesi ülkelerin ve NATO’nun kendi kurumsal yapısının yanında yer almasını istiyor. Türkiye’nin üzerinde karabasan dolaşan bu bölücü hareketin artık kalkmasını istiyor. İç hukuku, terörle mücadele yasaları, politik çerçevesi, anayasal düzeni ve şu andaki hükümetin kırılgan olması dolayısıyla İsveç’in problemini daha büyük bir hale getiriyor. Yani İsveç’in probleminin büyük olması Türkiye’nin bu konuyu istismar ediyor demek değil. İsveç’in kendi iç düzenlemelerini yapabilmesi için zamana ihtiyaç var. Demokratik ve kalkınmış bir ülke ama terör konusunda gelişmesi gereken daha bazı noktaları var. Çünkü istismara açık. PKK gibi terör örgütleri demokratik özerklik gibi konularda İsveç’i istismar edebilir.”
‘İsveç biraz daha rafta bekleyecek’
“Türkiye, NATO’ya teröre karşı olan tutumunuzu belirginleştirin mesajı veriyor” diye devam eden Tokmakoğlu, “Türkiye’yi ikna etmekle ilgili bir husus yok Türkiye diğerlerini ikna eder bir pozisyonda. Madrid’de yapılacak zirve Türkiye’nin bu konudaki tezlerinin tekrar gündeme getirilmesi açısından önem taşıyor. Kalın ve Önal da şu anda Brüksel’de, Madrid zirvesinde masaya konacak evrakı hazırlıyorlar. Buradan da rafta biraz daha beklemesi gereken bir İsveç çıkacağını düşünüyorum. Daha önce üye olacak ülkelerin 20 yıl kadar beklemesi söz konusu olduğuna göre İsveç’in de hemen NATO üyesi olması söz konusu değil, o süreç devam eder, İsveç de o süre içinde kendi iç değişikliklerini yapar” ifadelerini de ekledi.
