Görüntü yönetmeni Halyna Hutchins, oyuncu Alec Baldwin’in Rust adlı filmin setinde çekim sırasında kullandığı kurusıkı silahı ateşlemesi sonucu vurularak hayatını kaybetti. Yaralanan yönetmen Joel Souza ise hastaneden taburcu edildi. Olay film setlerinde ve televizyon yapımlarında ateşli silahların kullanımını ve güvenlik kurallarını tartışmaya açtı.
Taklit ya da kurusıkı silah nedir?
Sahne malzemesi olarak kullanılan taklit ya da kurusıkı silahlar, plastik oyuncak silahtan kurşun ateşleyebilen gerçek ateşli silaha kadar geniş bir alanı kapsayan gevşek bir tanım. Ancak sahne malzemesi olan silah kurusıkı bile olsa ateşlemek için kullanıldığında gerçek bir silah olarak değerlendiriliyor. Televizyon yapımlarına danışmanlık yapan eski polis şefi Chris Burbank, ateşli silahların polis eğitimi simülasyonları ya da film prodüksiyonlarında yalnızca kurusıkı ile dolu olduğunu söylüyor.
Kurusıkı mermi öldürebilir mi?
Kurusıkı mermi içermeyen ancak barut içeren bir tür kovan. Ancak Aktörler Eşitlik Derneği’ne göre, ciddi şekilde yaralanmaya ya da yakın mesafeden kullanıldığında ölüme yol açabilir. Filmlerde kullanılan ateşli silahların güvenliğini koordine eden Dave Brown, 2019’da kaleme aldığı bir yazıda “Kurusıkı mermi barutu namlunun ucundan bir koni şeklinde fırlatıyor. Uzun menzilde bu zararsız ancak çok yakın mesafeden kullanılması halinde bu patlama ciddi yaralanmaya yol açabilir” diyor.
Son olayda kurusıkı mı ateşlendi?
Santa Fe İlçesi Şerifi, silah ateşlendiğinde ne tür bir merminin fırlatıldığını soruşturuyor. Polis soruşturmasından çıkan son ayrıntılara göre, Baldwin’in ateşlediği silahta gerçek mermi bulunuyordu. Santa Fe şerifinin mahkeme belgelerinde yazdığına göre, silahı oyuncuya veren yardımcı yönetmen ise silahta gerçek mermi olduğunu bilmiyordu.
Film setlerindeki silahlardan kim sorumlu?
Genellikle bir yapımda kullanılan tüm silahları denetleyen bir uzman vardır. Tarihte belirli bir döneme ait doğru malzemenin seçilmesi, setteki silahların bakımı ve silahların oyuncular tarafından doğru şekilde kullanılmasının sağlanmasından bu kişiler sorumludur. Bu, film prodüksiyonu tarihinde 1980’lere tarihlenen nispeten yeni bir görev.
Film setlerinde ateşli silah kullanımında ne gibi kurallar var?
Silahın kullanıldığı çekimlerde silah uzmanının sette olması gerekmektedir. Aktörler Eşitlik Derneği’nin kılavuzunda, “Her kullanımdan önce tabancanın sahne dışında test edildiğinden emin olun ve kendiniz de tabancayı test etmek isteyin. Tabanca içinde yabancı bir nesne ya da sahte bir kurşunun içerde takılı kalmadığından emin olmak için silah uzmanı silindirleri ve namluyu kontrol ederken izleyin. Ateşli silahların dolumu uzman ya da onların altında görevli deneyimli kişilerce yapılmalıdır” ifadeleri yer alıyor.
Namlu neden görüntü yönetmenine çevrilmişti?
Rust filminin setinde ne olduğu tam olarak bilinmiyor ancak çekimde belirli bir açının yakalanması için, namlunun kameraya ve dolayısıyla da görüntü yönetmenine çevrilmiş olması sık görülüyor.
“Fury” ve “Thor: The Dark World” gibi filmlerde çalışan görüntü yönetmeni Steven Hall bu tür çekimleri, “Silahın size yani izleyiciye ve tabii ki kameraya doğrultulmuş olması gibi dramatik bir etkiyi aldığımız o meşhur sahneleri hepimiz görmüşüzdür. Bu sahnelerde riski azaltmak amacıyla, o noktaya uzaktan kontrol edilen bir kamera konulabilir ya da kamerayı bir kişinin kullanması gerekiyorsa da, emniyet için gözlük, güvenlik vizörü ve genellikle de neredeyse her şeye dayanıklı PERSPEX bir panel kullanırım. Bu panel elbette silahtan çıkan gerçek bir kurşuna dayanmaz ama kurusıkıya karşı koruma sağlar” sözleriyle açıklıyor.
Onca kurala rağmen nasıl böyle bir olay yaşandı?
Rust filminin setinde yaşananlar henüz tam olarak aydınlatılmamış olsa da, sektör çalışanları bazen film ve prodüksiyon ekibinin çeşitli sebeplerle süreci hızlandırmaya teşvik edildiğini ve bu durumun da daha gevşek güvenlik protokollerine yol açtığını belirtiyor.
Dönem filmi çekimleri daha mı karmaşık?
Rust filmi 1880’lere geçiyor. Deneyimli görüntü yönetmeni Steven Hall, dönem silahları kullanımı için, “Gerçek dönem silahı kullanmak ve bu silahların güvenliğini kontrol etmek zorundasınız. Kurusıkı koyduğunuzda aktörün elinde patlamayacak şekilde çalışmasını sağlamak için revolver tabancadan gerçek mermilerin ateşlendiğini bilirim” diyor.
Özel efekt imkanı varken neden gerçek silah kullanılıyor?
Görsel efektler üzerinde çalışırken post-prodüksiyonda silah ateşi eklemek gittikçe yaygınlaşıyor. Ancak görsel efektlerin maliyeti yüksek olabiliyor, kurusıkı silah kullanımı daha kolay ve ucuz olabiliyor. Cephane denetimi konusunda uzman olan ve film setlerinde görev yapan kişiler kurusıkı ya da taklit silah kullanımının aktörden gerçeğe yakın bir reaksiyon alınması gibi avantajları olabileceğini belirtiyor.
Hollywood olaya nasıl bakıyor?
Film setinde böyle bir olayın yaşanmasına sektörün her düzeyinden tepki ve öfke var. Yönetmen James Gunn Twitter’dan paylaştığı mesajında, “en büyük korkusunun kendi film setlerinden birinde ciddi şekilde vurulması” olduğunu yazdı.
