ABD Başkanı Joe Biden, ilk kez Rusya lideri Vladimir Putin’i “savaş suçlusu” diye tanımladı.
Şimdiye dek Biden yönetimi bu tanımlamayı, doğrudan sorulduğunda bile kullanmaktan kaçınıyordu.
Fakat Biden, Beyaz Saray’daki bir etkinlikten sonra bir gazetecinin doğrudan “Putin’i savaş suçlusu diye tanımlar mısınız?” diye sorması üzerine ilke etapta “Hayır” dedi ancak tekrar sorulduğunda “Evet, bence bir savaş suçlusu” yanıtını verdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Biden’ın resmi bir açıklamadan ziyade “kalpten konuştuğunu” ifade ederek acımasız bir diktatörün yabancı bir ülkeyi işgali sırasındaki barbarca hareketlerini kastettiğini söyledi.
Ancak Biden’ın bu sözlerinin ABD ile Rusya arasındaki diplomatik gerilimi artıracağı yönünde endişeler var.
TASS Haber Ajansı’na konuşan Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Biden’in sözlerini “Dünyanın birçok yerinde yüz binlerce kişinin ölümüne neden olan bir ülkenin lideri tarafından kabul edilemez ve affedilemez bir söylem” diye tanımladı.
Biden, resmi Twitter hesabında, “Putin, Ukrayna’da dehşetli bir yıkıma sebep oluyor, konutları ve doğumevlerini bombalıyor. Dün Rus birliklerin yüzlerce doktoru ve hastayı rehin tuttuğu haberlerini aldık. Bu tüm dünyaya karşı bir hakaret” ifadelerini kullandı.
Beyaz Saray Sözcüsü Psaki, ABD Dışişleri Bakanlığınca başlatılan ve Ukrayna’da Rus birliklerinin olası savaş suçlarını inceleyen yasal bir sürecin devam ettiğini belirtti.
Daha önce de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ülkesinin Rus güçlerinin kasten sivilleri hedef alıp almadığı konusunu “yakından incelediklerini” söylemişti.
Batı-Rusya ilişkileri
Biden’ın sözleri, son günlerde ABD, Rusya ve Ukrayna liderleri arasında yükselen tansiyon ve Rusya-Ukrayna savaşı konusunda yaptıkları çeşitli açıklamalarının ardından geldi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin dün ABD Kongresi’ne yaptığı konuşma sonrasında Biden Ukrayna’ya silah takviyesi yapacağını açıkladı. ABD’nın bugüne kadar Ukrayna’ya verdiği silah desteği 1 milyar dolar değerine yükseldi.
Öte yandan Rusya lideri Putin, Batı’nın Rusya’yı yalanlarla bölmeye çalıştığını, ülke içindeki gizli Rusya karşıtı kişilere ve örgütlere güvendiğini söyledi.
Putin, “Rus halkı vatanseverleri hainler ve pisliklerden ayırt edebilir ve yanlışıkla ağzının içine uçan bir sinekmiş gibi tükürüp atabilir. Böyle bir temizlenme süreci de Rusya’yı güçlendirir” diye konuştu.
Birçok Rusya analisti Putin’in bu sözlerinin endişe verici olduğunu ifade ediyor.
New York Times’a konuşan siyaset analisti Tatiana Stanovaya, Putin’in Rusya’daki yetkili makamlara “Toplumda Batılı yaşam biçimine karşı sempatisi olan tüm kesimleri” hedefleme çağrısında bulunduğunu söyledi.
Putin’in ilk hükümetinde başbakan olan ve sonradan Rus liderinin en sert eleştirmeni haline gelen Mikhail Kasyanov ise Putin’in “Rusya’yı mahvetme yolunda ilerlediğini, Rus rejimine karşı çıkanlara kitlesel baskı uygulamaya başladığını” ifade etti, “Bu tarihimizde daha önce yaşandı” dedi.
Kuzey Amerika Muhabiri Anthony Zurcher‘in analizi:
ABD ile Rusya arasındaki diplomatik köprüler tek tek yıkılmaya başladı.
Biden’ın buna benzer büyük politika değişiklikleri ve kararları doğaçlama şekilde açıklamasına daha önce de tanıklık ettik.
Beyaz Saray’da da Biden’ın gazetecinin sorusunu yanıtlarken ilk etapta hayır demesi ve ardından fikrini değiştirip Putin’in savaş suçlusu olduğunu söylemesi ilerleyen zamanlarda ABD’nin Rusya ile ilişkilerini mutlaka zorlaştıracaktır.
Öte yandan Biden bu sözleriyle belki de dünyanın siyasi düzeninin değiştiğini ve eski haline hiçbir zaman dönemeyeceğini kabulleniyor.
