Alman biyoteknoloji firması BionTech’in patronu Prof. Uğur Şahin, Omicron varyantına karşı aşıların etkinliği konusunda, “Üç kez aşılanmış kişilerin bile hastalığı bulaştırabileceğinin ve özellikle savunmasız kişilerin etrafındakilerin test edilmeleri gerekeceğinin farkında olmamız gerekiyor. Omicron varyantının baskın hale gelmesiyle birlikte, özellikle bu kış koruyucu önlemler gerekli olmaya devam edecek. Aksi taktirde, bu yeni varyantın hızlı genişlemesini kontrol edemeyiz” dedi.
Dünyada hızla ilerleyen Corona virüsünün Omicron varyantına ilişkin soru işaretleri artarken bilim adamları, bu varyantın bulaşma hızı, etkinliği ve en çok merak edilen soru olan “aşının varyant karşısında ne kadar etkili olacağı” konusunda henüz net bilgiler veremiyor. Ancak kendisinden emin konuşan Prof. Şahin, Fransız Le Monde gazetesine verdiği tam sayfa röportajda, “İngiltere ve Güney Afrika’dan gelen gerçek veriler bize sağlam bilgiler veriyor” dedi.
Geçtiğimiz hafta, Güney Afrika’nın önde gelen özel sağlık sigortası şirketi Discovery Health ve İngiliz kamu sağlığı kuruluşu Public Health England, “Erken Omicron Kontaminasyonu” analizlerini sundu
Prof. Şahin “İngiltere’den gelen ön veriler, aşının 3’üncü dozdan sonra yaklaşık yüzde 70, 2’inci dozdan sonra ise yüzde 20-40 arasında etkinlik gösterdiğini ortaya koydu. Güney Afrikalılar da benzer gözlemler yapıyor. Buradan gelen veriler de iki dozdan sonra ciddi formlara karşı korumanın yüzde 70 olacağını gösteriyor ki; bu biraz hafife alınmış olabilir. Güney Afrika’da birincil enfeksiyon oranı yüksek, bu nedenle aşımızın karşılaştırıldığı kontrol grubu, geleneksel bir nüfusta tartışmasız daha iyi korumaktadır. Bu yüzden konuyla ilgili, İngiltere’den gelecek bir sonraki gerçek hayat verilerini bekliyorum” dedi.
Aşıda etkinlik kaybı
Dünyada tüm bilim adamları, herkesin merak ettiği “Aşıyla sağlanan bu göreceli koruma ne kadar sürebilir?” sorusunun yanıtını arıyor. Bir Alman ekibi kısa süre önce, 3’üncü dozdan sonra bile aşıların etkinliğinde çok hızlı bir düşüş bildirdi. Bu araştırmaya göre, aşının etkinlik oranı 3 ay sonra yüzde 25’e düşüyor.
Uğur Şahin bu konuda da “Zamanla Omicron’a karşı bir etkinlik kaybı olacak, bu çok muhtemel, ancak hala hızına ilişkin bir ölçüm yapmak olanaklı değil. Tahminleri laboratuvarlardan gelen ön veriler üzerine değil, çok daha uygun olan gerçek yaşam verilerine dayandırmayı bekliyorum” dedi. Şahin “Duruma farklı bir açıdan bakmalıyız. İlk virüse karşı elde ettiğimiz yüzde 95 etkinlikten çok uzakta olduğumuz açık. Ancak üçüncü enjeksiyondan sonra aşımız her türlü hastalığa karşı yüzde 70 veya yüzde 75 koruma sağlıyor gibi görünüyor. Bu da genel olarak bir aşı için hala iyi bir sonuç. Ve ciddi formlar için bunun çok ötesinde olacağımızı düşünüyorum” değerlendirmesini yaptı.
“Aşı tek başına pandemiyi durduramaz”
Le Monde’daki söyleşisinde açıkça “Aşının tek başına pandemiyi durdurmak için yeterli olmayacağını” dile getiren Uğur Şahin “Delta varyantının aşılanan kişilere de bulaştığını, Omicron’un ise daha fazla bulaşıcı etkisi olduğunu” vurguladı.
Uğur Şahin, son günlerde en çok sorulan “Omicron yeni bir aşı gerektirecek mi?” sorusuna da yanıt verdi. Beyaz Saray’ın COVID-19 danışmanı Anthony Fauci, 15 Aralık Çarşamba günü “mevcut formüllerin takviye dozunun ürettiği antikorların yeterli olmasını beklediklerini” açıkladı. Ancak Özlem Türeci ve Uğur Şahin’in yönetimindeki BioNTech, Omicron’un spike proteinini ve onun 32 mutasyonunu antijen olarak kullanarak özel olarak uyarlanmış bir aşı tasarlamaya başladı bile. Uğur Şahin, “100 günlük hedefimizde yolumuza devam ediyoruz. Bu da Omicron’a uygun ilk aşılarımızı, yasal onaya tabi olarak, Mart ayında teslim edebileceğimiz anlamına geliyor” dedi.
Varyantların çoğalmasıyla karşı karşıya kalan bazı bilim adamları, mutasyonların çoğunu yoğunlaştıran spike proteinden uzaklaşmak için “hedefi değiştirmenin” gerekli olduğuna inanıyor. Uğur Şahin ise tam tersine, “Spike proteinlerini hedeflemek, yerine konması mümkün olmayan hayati bir önem taşıyor. Şimdi biz spike proteinlerinin yanı sıra daha fazla hedefin eklenmesi mümkün mü, onun üzerinde çalışıyoruz. BioNTech şu anda farklı aşı türleri üzerinde temel araştırmalar yürütüyor” dedi.
